Przez media ponownie przetoczyła się ostatnio fala programów i publikacji dotyczących szczepień ochronnych, w których padały pytania o bezpieczeństwo szczepień i system nadzoru nad niepożądanymi odczynami poszczepiennymi (NOP) funkcjonujący w Polsce. Powrócił również postulat utworzenia w Polsce, wzorem innych krajów, państwowego systemu odszkodowawczego za NOP. „Skoro państwo organizuje – zgodnie ze swoim konstytucyjnym obowiązkiem gwarancji bezpieczeństwa przeciwepidemicznego – program powszechnych szczepień ochronnych, powinno także zadbać o rekompensaty dla tych osób, u których wystąpił NOP” – argumentują zwolennicy takiego rozwiązania.
Źródło: http://www.istockphoto.com/pl/
Obecnie w naszym kraju nie ma specjalnych uregulowań prawnych dotyczących dochodzenia roszczeń za wystąpienie NOP. Tak jak w przypadku zdarzeń niepożądanych po innych produktach leczniczych, w praktyce, możliwe jest to wyłącznie na drodze cywilnoprawnej (p. Czy w Polsce można się starać o odszkodowanie w przypadku ciężkiego niepożądanego odczynu poszczepiennego?).
Zdaniem zwolenników utworzenia systemu odszkodowawczego, w warunkach aktualnych uregulowań prawnych w Polsce postępowanie jest długie, kosztowne, a dodatkowym utrudnieniem jest konieczność udowodnienia przez skarżącego, że wystąpił związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem niepożądanym a szczepieniem. Przysłuchując się tym głosom w dyskusji, można odnieść wrażenie, że utworzenie państwowego funduszu odszkodowań rozwiąże te wszystkie problemy – zgłaszamy zaistnienie zbieżności czasowej pomiędzy szczepieniem a wystąpieniem NOP i otrzymujemy rekompensatę finansową. W krajach, które przywołuje się jako przykład, nie jest to jednak tak proste.
W większości krajów, w których utworzono systemy odszkodowawcze za NOP, procedura ubiegania się o odszkodowanie jest podobna do funkcjonującej obecnie w Polsce i wymaga – tak jak w postępowaniu przed sądem cywilnym – wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy szczepieniem a zdarzeniem niepożądanym.
W artykule, napisanym specjalnie dla Medycyny Praktycznej, radca prawny Magdalena Filipkiewicz podsumowała najważniejsze informacje o systemach rekompensat za NOP w wybranych państwach: Systemy odszkodowawcze za niepożądane odczyny poszczepienne).