Dlaczego dziecko w nocy się moczy? Eksperci podkreślają, że wbrew powszechnym przekonaniom rzadko jest to efekt zaburzeń emocjonalnych. Nocne moczenie może jednak do nich doprowadzić. Dlatego rodzice powinni jak najprędzej odwiedzić z dzieckiem lekarza.
Problemu nocnego moczenia dotyczyła zorganizowana przez Stowarzyszenie Uronef – Nasze dzieci. konferencja prasowa, w której wzięli udział lekarze, przedstawiciele ministerstwa zdrowia oraz rodzice.
Uczestnicy wyrazili nadzieję, że dzięki ogłoszeniu w Polsce „Wytycznych postępowania diagnostyczno-terapeutycznego z dzieckiem moczącym się w nocy” poprawi się diagnostyka i leczenie tej dolegliwości. Wytyczne opracowała grupa urologów i nefrologów dziecięcych powołana przez ministerstwo zdrowia.
Według dr. Grzegorza Paruszkiewicza, chirurga dziecięcego, lekarze dysponują dzisiaj narzędziami do skutecznej diagnozy i leczenia, „ciągle jednak trudno dotrzeć do rodziców i zmienić ich podejście do tej dolegliwości”. Tymczasem moczenie nocne znacząco pogarsza jakość życia dziecka, prowadzi do jego izolacji wśród rówieśników (np. dzieci nie chcą wyjeżdżać na obozy), obniża samoocenę, powoduje konflikty w rodzinie. Badania brytyjskie wykazały, że dla 70 proc. 11-latków moczących się w nocy dolegliwość ta zajmuje 2. lub 3. miejsce na liście najbardziej traumatycznych przeżyć – po śmierci rodziców lub innej tragedii w rodzinie.
Wokół nocnego moczenia – podkreślił dr. Paruszkiewicz – narosło wiele mitów i nieporozumień, jak np. to, że jej podłożem są zaburzenia natury psychicznej i emocjonalnej. Tymczasem już od lat 70. XX w. wiadomo, że moczenie nocne ma przyczyny przede wszystkim biologiczne.
O moczeniu lekarze mówią wówczas, gdy 5-letnie dziecko, które powinno już kontrolować pęcherz, oddaje mocz podczas snu. Według szacunków problem ten dotyczy 250-300 tys. dzieci w Polsce. Na moczenie cierpi 20 proc. 5-latków, 10 proc. 7-latków, 6-7 proc. 10-latków i 1-2 proc. dzieci w wieku 15 lat i starszych.
85 proc. przypadków moczenia nocnego nie towarzyszy moczenie w ciągu dnia oraz inne schorzenia, jak infekcja czy wada układu moczowego. U ok. 30 proc. dzieci z tej grupy przyczyną moczenia nocnego jest tzw. poliuria: nadprodukcja moczu w nocy z powodu niedoborów wazopresyny, hormonu antydiuretycznego. W leczeniu stosuje się wtedy desmopresynę (syntetyczny odpowiednik wazopresyny), co – jak podkreślił dr Paruszkiewicz – przynosi efekty już po 1-2 dniach, a po 3-4 miesiącach obserwuje się trwałe efekty u 50 proc. pacjentów.
Uczestnicy konferencji zwrócili uwagę, że lek nie jest obecnie refundowany, a miesięczny koszt jego podawania wynosi ok. 200 zł. „Mamy sygnały od rodziców, że wysoka cena jest główną przyczyną rezygnacji z tej terapii” – powiedziała Beata Remańska, prezes Stowarzyszenia Uronef.
Inną przyczyną nocnego moczenia może być opóźnione dojrzewanie ośrodków nerwowych kontrolujących czynność pęcherza moczowego. Brakuje wówczas „swego rodzaju hamulca, który powstrzymywałby opróżnianie pęcherza podczas snu” – powiedział dr Paruszkiewicz. Lekarze zalecają wówczas m.in. metody motywujące i wspomagające: trening pęcherza, regularne opróżnianie go, ograniczenie spożywania płynów wieczorem, tzw. alarm wybudzeniowy.
