×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Zarażenia pasożytami (robaczyce)

Owsica

Owsica jest najczęściej występującą chorobą pasożytniczą. Najczęściej występuje u dzieci przedszkolnych i szkolnych. Chorobę wywołuje owsik, a źródłem zakażenia jest człowiek. Pasożyty występują w przewodzie pokarmowym. W nocy samice w okolicy odbytu składają jaja, które dojrzewają i po kilku godzinach są zdolne do ponownego zakażenia. Skóra okolicy odbytu jest podrażniona, swędząca. Drapiąc tę okolicę, człowiek może przenieść jaja bezpośrednio do ust lub rozsiewać je w środowisku. Zarażenie owsikami może przebiegać bezobjawowo lub sprawiać dolegliwości. Objawy zależą od intensywności zarażenia, czasu trwania i wrażliwości osobniczej. Choroba może mieć przebieg całkowicie bezobjawowy.

Częściej chorzy skarżą się na wiele niecharakterystycznych dolegliwości. Należą do nich: nocny świąd okolicy odbytu, brak apetytu, bladość skóry, cienie pod oczyma. Dość często obserwuje się nadpobudliwość nerwową: częsty płacz bez powodu, zgrzytanie zębami, obgryzanie paznokci, trudność w skupieniu uwagi, bezsenność. Świąd skóry powoduje drapanie, które może sprzyjać stanowi zapalnemu skóry.

Jak się diagnozuje owsicę?

W diagnostyce istotną rolę odgrywa obserwacja kału oraz badanie wymazu z odbytu. Wymaz z odbytu pobiera się metodą przylepca celofanowego lub za pomocą szklanej bagietki owiniętej celofanem, wcześnie rano przed myciem. Poszukuje się jaj pasożyta. Może być konieczne powtarzanie badania (3-krotne pozwala wykryć 90% inwazji). Zwykłe badanie parazytologiczne kału na obecność jaj jest mniej przydatne.

Na czym polega leczenie owsicy?

Leczenie należy prowadzić u wszystkich członków rodziny. Polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych (albendazolu, mebendazolu lub pyrantelu) i odpowiednim postępowaniu higienicznym (krótko obcięte paznokcie, częsta zmiana bielizny, spanie w obcisłej piżamce, dokładne mycie rąk). Zaleca się dietę z ograniczeniem węglowodanów i bogatą w białko i błonnik, bez doprowadzania do zaparć.

Glistnica

Glistnica jest chorobą spowodowaną zarażeniem glistą ludzką. Pasożyt żyje w jelicie człowieka 10–24 miesiący. Do zarażenia dochodzi drogą pokarmową (choroba brudnych rąk), a rezerwuarem pasożyta w przyrodzie jest człowiek. Po spożyciu jaj glisty (niemyte truskawki, sałata) larwa uwalnia się z otoczki jaja w jelicie cienkim. Przez naczynia krwionośne wędruje do wątroby i płuc. Po około 10 dniach jest z płuc odkrztuszana i wraca do jelita cienkiego. Okres wylęgania wynosi 4–16 dni, ale pierwsze objawy mogą się pojawić po kilku godzinach od zarażenia. Objawy kliniczne zależą od miejsca pobytu glisty w ustroju człowieka.

Jakie objawy towarzyszą zarażeniu?

W glistnicy mogą występować wysypki, zgrzytanie zębami, stany podgorączkowe, suchy kaszel, wymioty.

Jak lekarz stawia diagnozę?

Pomocne w rozpoznaniu jest badanie morfologii krwi obwodowej z rozmazem, które może wykazać obecność eozynofilów (krwinek kwasochłonnych) w krwi obwodowej oraz leukocytozę. Badanie parazytologiczne kału na obecność jaj (badanie bezpośrednie) może dać wynik fałszywie ujemny. W kale lub wymiocinach można stwierdzić dojrzałe postacie glisty ludzkiej. Badania serologiczne mają ograniczone zastosowanie.

Na czym polega leczenie glistnicy?

W leczeniu stosuje się leki przeciwko robakom: albendazol, mebendazol lub pyrantel. Skuteczność pojedynczej kuracji wynosi 80–90%. Do leczenia upoważnia stwierdzenie w kale nawet jednego jaja glisty ludzkiej. Kontrolne badanie kału przeprowadza się 2 tygodnie po kuracji. W czasie kuracji zaleca się dietę ubogą w węglowodany (mniejsze drażnienie glist) i bogatą w białko.

Domowe sposoby leczenia (kwaśna kapusta, śledzie) zwiększają ryzyko podrażnienia glist, co może prowadzić do poważnych powikłań np. skłębione glisty mogą wywołać niedrożność przewodu pokarmowego z koniecznością interwencji chirurgicznej. Glistnicy zapobiega się, stosując podstawowe zasady higieny.

Toksokaroza

Toksokaroza jest spowodowana przez larwy glisty psiej lub kociej (toxocara canis, toxocara cati). Zarażone zwierzęta wydalają jaja pasożytów z kałem. Dzieci zarażają się przez brudne ręce, np. po zabawie w ziemi, w piaskownicy. Czasami jedząc piasek. Źródłem zakażenia mogą być niemyte owoce z własnego ogrodu.

Larwy glisty psiej i kociej wędrują w organizmie człowieka i mogą w nim przeżyć ok. 10 lat. Zarażenie nie przenosi się z człowieka na człowieka. Większość zarażonych nie ma żadnych objawów klinicznych. U części z nich mogą występować bóle brzucha, nudności, gorszy apetyt, stany podgorączkowe, zmiana dotychczasowego zachowania. Ponieważ glisty psie i kocie nie przebywają w przewodzie pokarmowym człowieka, nie można ich wykryć badaniem kału.

Po kilku latach od zarażenia może dojść do uszkodzenia wzroku. Pacjenci zgłaszają gorsze widzenie jednym okiem, zezują, skarżą się na mroczki. Może dojść do utraty widzenia. Chorobę rozpoznaje wówczas okulista, oceniając dno oczu. Podejrzenie toksokarozy może nasunąć stwierdzenie w obrazie morfologicznym krwi obwodowej zwiększonej liczby krwinek białych (leukocytozy) i wysokiego odsetka krwinek kwasochłonnych. Rozpoznanie potwierdza obecność we krwi przeciwciał skierowanych przeciwko larwom glisty psiej lub kociej. Leczenie polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych. Oczna postać toksokarozy wymaga leczenia w szpitalu. Badanie okulistyczne należy przeprowadzać regularnie u wszystkich chorych, u których rozpoznano toksokarozę. Zmiany oczne są z reguły jednostronne.

Zapobieganie toksokarozie polega na odrobaczaniu zwierząt domowych i przestrzeganiu zasad higieny.

Bąblowica

Jest to choroba odzwierzęca, wywołana przez tasiemca bąblowcowego. Zarażenie tasiemcem bąblowcowym powoduje torbiele w narządach wewnętrznych: w wątrobie, śledzionie, płucach, kościach i mózgu. Wyróżnia się dwie postacie choroby. W Polsce najczęściej występuje bąblowica jednokomorowa. Głównym żywicielem tasiemca są psy, które wydalają z kałem jaja do gleby. Zarazić się można przez zanieczyszczone ziemią ręce i produkty spożywcze.

Bardzo rzadko występuje bąblowica wielokomorowa o zdecydowanie cięższym przebiegu. Atakuje głównie wątrobę, powodując znaczne jej powiększenie. Przebieg bąblowicy wielokomorowej może przypominać chorobą nowotworową. Głównym żywicielem tasiemca wywołującego bąblowicę wielokomorową są lisy. Człowiek zaraża się zanieczyszczonymi odchodami lisimi, owocami runa leśnego.

Jakie są objawy bąblowicy?

Większość przypadków przebiega bezobjawowo. Torbiele wykrywane są np. w badaniu USG jamy brzusznej (zleconego z innego powodu, np. choroby nerek) lub rutynowo wykonanym zdjęciu radiologicznym klatki piersiowej. Czasami w przypadku torbieli w wątrobie pacjenci zgłaszają bóle brzucha zlokalizowane w prawym podżebrzu, a lekarz stwierdza powiększenie wątroby. Torbiel w mózgu dość szybko daje objawy pod postacią bólów głowy, wymiotów. Torbiel bąblowcowa powiększa się o ok. 1 cm na rok. Najgroźniejsze jest pęknięcie torbieli i wydostanie się zawartości torbieli do tkanek (rozsiew pasożyta w organizmie). Towarzyszy temu gorączka, objawy pokrzywki, a nawet wstrząsu. Torbiel w kości może stać się przyczyną złamania.

Jak lekarz stawia diagnozę?

Diagnostykę prowadzi się w ośrodkach specjalistycznych, na oddziałach lub w poradniach chorób zakaźnych. Wykonuje się badania radiologiczne, ultrasonograficzne, czasami tomografię komputerową oraz badania serologiczne (poszukiwanie przeciwciał przeciwko bąblowcowi).

Na czym polega leczenie?

Najbardziej skutecznym sposobem jest całkowite chirurgiczne usunięcie torbieli. Innym sposobem jest leczenie farmakologiczne, głównie albendazolem, które trwa ok. 100 dni i jest prowadzone w formie kilkutygodniowych kuracji z przerwami. U dzieci nie stosuje się nakłuwania torbieli i podawania środka przeciwpasożytniczego do jej wnętrza.

Jak zapobiegać zachorowaniu?

Najlepszym środkiem zapobiegawczym jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny, częste mycie rąk, niepodawanie do jedzenia nieumytych owoców leśnych.

10.11.2016
Zobacz także
  • Giardioza (lamblioza)
  • Zaparcia u dzieci
  • Higiena rąk
Wybrane treści dla Ciebie
  • Trypanosomoza amerykańska (choroba Chagasa)
  • Owsiki - objawy, leki na owsicę
  • Przywrzyce
  • Zarażenie tasiemcem szczurzym
  • Hymenolepioza
  • Przywrzyce płucne
  • Przywrzyce wątrobowe
  • Kryptosporydioza
  • Dirofilarioza
  • Zespół larwy wędrującej skórnej
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta