Pytanie nadesłane do Redakcji
Czy rodzic traci prawo do zasiłku opiekuńczego (ZLA), jeśli z powodu choroby dziecko nie może chodzić do przedszkola przez ponad 60 dni w roku (pytanie w kontekście nosicielstwa salmonelli, które nie ustępuje po np. 3 miesiącach, co nie jest niezwykłe)? Czy rodzicowi, który nadal musi opiekować się dzieckiem w domu, pozostaje tylko urlop? Czy w takiej sytuacji lekarz może wydać zaświadczenie, w którym nakazuje się pracodawcy udzielić urlopu i nie potraktować tej konieczności jako pretekstu do zwolnienia pracownika?
Odpowiedziała
Tamara Zimna
mgr prawa i administracji, doktorantka na Wydziale Prawa i Administracji,
Katedra Prawa Cywilnego i Prywatnego Międzynarodowego,
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Rodzic traci prawo do płatnego zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem (ZUS ZLA) po przekroczeniu 60 dni opieki w roku kalendarzowym.1 Niewykorzystany okres opieki nie przechodzi na następny rok kalendarzowy. Roczny limit opieki obowiązuje niezależnie od liczby członków rodziny uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki. Jeżeli rodzic musi nadal opiekować się dzieckiem w domu, jako pracownikowi pozostaje mu do wykorzystania urlop wypoczynkowy, urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy (lecz tylko do ukończenia przez dziecko 5. rż.),2 a w przypadku starszych dzieci – urlop bezpłatny. Pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia mu urlopu wychowawczego. Niezależnie od podstawowego wymiaru urlopu wychowawczego, może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, tylko w przypadku, gdy z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika.
Lekarz zawsze może wystawić dla rodzica zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia dziecka wymagającego domowej opieki i przeciwwskazaniach do jego pobytu w przedszkolu. Takie zaświadczenie może stanowić uzasadnienie wniosku pracownika o urlop bezpłatny. Zaświadczenie lekarskie nie jest jednak równoważne z obowiązkiem pracodawcy do udzielenia rodzicowi urlopu bezpłatnego. Ta decyzja należy do pracodawcy (może on udzielić takiego urlopu pracownikowi, lecz nie ma takiego prawnego obowiązku).1
Piśmiennictwo:
1. Art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 159). Zob. także Rzetecka-Gil A.: Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz. Warszawa 2009, komentarz do art. 33: 135–1362. Art. 186 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2014r., poz. 1502 z późn. zm.)
3. Art. 174 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2014r., poz. 1502 z późn. zm.)
