Witam. Niedawno dowiedziałam się, że moje dziecko jest uczulone na mięso kurczaka. Ma ono 1 rok i 3 miesiące. Uczęszcza do żłobka, gdzie - niestety - wszystkie zupy przygotowuje się na mięsie z kurczaka. Moje pytanie brzmi: czy dziecko może jeść takie zupy (rosół lub inna zupa gotowana na mięsie)? Niestety przepisy zabraniają mrożenia żywności przez żłobek, a kuchnia nie może specjalnie dla mojego dziecka gotować innego mięsa. Oprócz alergii na mięso, dziecko ma także alergię na jajka, mleko krowie i mąkę żytnią.
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna „Podgórna” w Szczecinie
Napisała Pani „niedawno dowiedziałam się, że dziecko jest uczulone na...” - dlatego nie wiem czy uczulenie rozpoznano wyłącznie na podstawie wyników testów skórnych. Jakie testy wykonano? Czy były to testy punktowe z alergenami komercyjnymi, czy z alergenami natywnymi (świeże jedzenie), a może oznaczono poziom przeciwciał swoistych IgE w krwi lub wykonano testy płatkowe (APT)? Jakie były wyniki tych badań? Brakuje również najważniejszej informacji dotyczącej ewentualnych objawów chorobowych występujących u dziecka.
Białka mleka krowiego, jaja oraz mąki pszennej (nie żytniej) są najczęstszymi alergenami odpowiedzialnymi za występowanie alergii u dzieci.
Manifestacją kliniczną nadwrażliwości pokarmowej zależnej od przeciwciał IgE mogą być nawracające zapalenia oskrzeli (astma), alergiczny nieżyt nosa, pokrzywka, niektóre przypadki atopowego zapalenia skóry, objawy ze strony przewodu pokarmowego, a w szczególnie ciężkich przypadkach - wstrząs anafilaktyczny. W tym typie nadwrażliwości alergicznej objawy chorobowe mogą wystąpić po spożyciu nawet śladowej ilości uczulającego pokarmu.
W przypadku nadwrażliwości alergicznej IgE-niezależnej najczęściej występują objawy ze strony skóry (niektóre przypadki atopowego zapalenia skóry) lub przewodu pokarmowego. Do rzadziej występujących objawów należy anemia z niedoboru żelaza. U małych dzieci nadwrażliwość pokarmowa może być przyczyną niedoboru masy ciała.
Przy podejrzeniu nadwrażliwości, przed zaleceniem długotrwałej diety eliminacyjnej, należy przeprowadzić próbę wyeliminowania z pożywienia podejrzanego alergenu pokarmowego, w zależności od występujących objawów klinicznych, zwykle na 2-4 tygodni. Po tym okresie przeprowadza się próbę prowokacji wyeliminowanym wcześniej pokarmem.
W przypadku nadwrażliwości alergicznej zależnej od przeciwciał IgE, próbę prowokacji zazwyczaj przeprowadza się w warunkach szpitalnych, ze względu na ryzyko wystąpienia ciężkich objawów ogólnoustrojowych. W innych typach nadwrażliwości próbę prowokacji pokarmowej można przeprowadzić w warunkach ambulatoryjnych.
Same wyniki badań diagnostycznych, bez powiązania ich z obrazem klinicznym, nie mogą stanowić podstawy do zalecenia diety eliminacyjnej.
Wracając do Pani pytania, mogę zaproponować jedynie zdroworozsądkowe rozwiązanie problemu:
- jeżeli zjedzenie wymienionych w pytaniu produktów nie wywołuje u dziecka objawów chorobowych, nie ma konieczności wprowadzania jakiejkolwiek diety;
- jeżeli objawy występują i dieta eliminacyjna jest niezbędna, należy zmienić żłobek na taki, w którym będzie możliwość stosowania indywidualnie dobranej diety.
Piśmiennictwo:
1. Bartuzi Z., (red.): Alergia na pokarmy. Mediton Oficyna Wydawnicza, 20062. Stelmach I., Majak P., Jerzyńska J.: Alergia a nietolerancja pokarmowa. Terapia. Alergologia, 2009; 3 (222): 121-125
3. Nowak-Węgrzyn A.: Alergia pokarmowa - epidemia XXI-ego wieku? Alergia, 2011; 3 (49): 9-11
4. Kaczmarek J., Kuna P.: Alergia pokarmowa-narastający problem w praktyce lekarskiej. Terapia. Alergologia, 2010; 4 (237): 16-20
5. Szajewska H.: Testy prowokacji w rozpoznawaniu alergii na białka mleka krowiego u dzieci. Przegląd Pediatryczny, 1999; 29: 11-16
6. Krogulska A., Wąsowska-Królikowska K.: Przydatność prób prowokacyjnych z pokarmami u dzieci z alergia na pokarmy. Alergologia Współczesna, 2007; 1 (19) 4-7
7. Bobrus-Chociej A., Kaczmarski M.: Tolerancja pokarmowa. Przegląd Pediatryczny, 2010; 40: 63-67
8. Kaczmarski M., Korotkiewicz-Kaczmarska E., Bobrus-Chociej A.: Aspekty epidemiologiczne, kliniczne i społeczne alergii pokarmowej. Przegląd Pediatryczny, 2009; 39: 126-138
9. Gruber C.: Rozwój choroby atopowej u niemowląt i dzieci. Medycyna po Dyplomie. Wydanie Specjalne. 2006; 08,06, 7-8
