Przyczyny krwinkomoczu u dzieci

Pytanie nadesłane do redakcji

Witam, córka ma 3 lata. Po zakażeniu układu moczowego w listopadzie 2011 r. (leczonego Zinnatem) robiliśmy badania kontrolne moczu i w osadzie moczu pojawiły się krwinki czerwone świeże i wyługowane (początkowo rzędu 2–5, potem 5–10, obecnie 10–20). Badanie USG nie wykazywało żadnych wad, dopiero urografia i cystografia mikcyjna ujawniła podwójny UKM w prawej nerce i odpływ pęcherzowo-moczowodowy I stopnia. Ostatnie badanie moczu wykazało następujące parametry: analiza ogólna; przejrzystość: przejrzysty, barwa: jasna słomka, glukoza, białko, bilirubina: ujemny, Ph 7, ciężar właściwy 1013, leukocyty: ujemny, erytrocyty: nieliczne, ketony; ujemny, kwas askorbinowy: 40,00, urobilinogen: 0,20, zaś w osadzie moczu: nabłonki płaskie; pojedyncze wpw, nabłonki okrągłe 0–1 (po raz pierwszy w badaniach moczu), leukocyty 1–2 (od kilku miesięcy niezmiennie), erytrocyty (10–20), pasma śluzu – nieliczne, bakterie nieliczne. Robione raz w miesiącu posiewy nie wykazują bakterii. Okolice cewki moczowej są bardzo żywo zaczerwienione, pomimo nasiadówek z rumianku, kory dębu, smarowania neomycyną czy klotrimazolem. Mała nie przyjmuje od 3 miesięcy furaginy, pomimo tego liczba leukocytów w moczu nie wzrasta. Jej stan ogólny jest dobry, nie choruje, miewa podwyższoną temperaturę (do 37,3 w uchu). Podaję jej żurawinę i witaminę C na zakwaszanie moczu. Moje pytanie: jakie badanie może zdiagnozować źródło i przyczynę krwinkomoczu? Co jeszcze, prócz comiesięcznych badań mogę zrobić? Będę wdzięczna za jakiekolwiek sugestie. Pozdrawiam i dziękuję.

Odpowiedziała

dr med. Iwona Ogarek
specjalista nefrolog, specjalista pediatra
Oddział Nefrologii, Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie

Nieprawidłowa liczba krwinek czerwonych (powyżej 4 w polu widzenia) w badaniu ogólnym moczu nosi nazwę krwinkomoczu.

Przyczyny krwinkomoczu, dzieli się na pozanerkowe oraz nerkowe, a te na kłębuszkowe czyli pochodzące z miąższu nerki oraz niekłębuszkowe wywodzące się z dróg moczowych.

Najczęstszą przyczyną krwinkomoczu pozanerkowego są zaburzenia układu krzepnięcia (np. skazy krwotoczne, małopłytkowość).

Najczęstszą kłębuszkową przyczyną krwinkomoczu jest tzw. łagodny rodzinny krwinkomocz (zaleca się wykonanie badania ogólnego moczu u wszystkich najbliższych członków rodziny dziecka: rodzice, dziadkowie, rodzeństwo w celu potwierdzenia lub wykluczenia objawu u innych członków rodziny). Do innych przyczyn kłębuszkowych zaliczamy kłębuszkowe zapalenia nerek; u małych dzieci zwłaszcza ostre kłębuszkowe zapalenie nerek (po którym krwinkomocz może utrzymywać się ok. roku), czy zmiany torbielowate w nerkach (torbiele obecne w badaniu USG jamy brzusznej).

Do przyczyn niekłębuszkowych zalicza się zakażenia dróg moczowych (leukocyty w badaniu ogólnym moczu + dodatni posiew moczu; możlwe zakażenia bakteriami atypowymi, np. chlamydią, wymagającymi posiewu na odpowiednie podłoże), kamicę moczową (widoczna w badaniu USG i/lub na zdjęciu RTG przeglądowym jamy brzusznej), nieprawidłowości naczyniowe (możliwe wykonanie badania doplerowskiego naczyń nerkowych). Częstą pozakłebuszkową przyczyną krwinkomoczu u dzieci jest tzw. hiperkalciuria, czyli nadmierne wydalanie jonów wapniowych (do stwierdzenia w dobowej zbiórce moczu lub tzw. wskaźniku wapniowo-kreatyninowym w drugiej porannej porcji moczu).

Właściwe wnioski uzależnione są od badania fizykalnego dziecka, danych z wywiadu rodzinnego oraz osobniczegoi doboru odpowiedniego zestawu badań diagnostycznych.

W związku z powyższym proponuję konsultację w poradni nefrologicznej dla dzieci w celu ustalenia dalszego postępowania.