Pytanie nadesłane do redakcji
Jaki ma być jadłospis dla 2,5-letniego dziecka?
Odpowiedziała
dr n. med. Lucyna Pachocka
kierownik Ogólnopolskiego Centrum Dietetyki Instytutu Żywności i Żywienia
Zbilansowana dieta musi dostarczyć wszystkich niezbędnych dla organizmu składników odżywczych, takich jak: białko, tłuszcz, węglowodany, witaminy, składniki mineralne. Wielkość ich spożycia określają normy zapotrzebowania, stosownie do wieku, płci, rodzaju aktywności fizycznej i w przypadku kobiet stanu fizjologicznego.
W tabeli przedstawiono dzienne zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze dla dziecka w wieku 1-3 lat.
Tabela. Normy żywienia dla dzieci w wieku 1-3 lat | |
---|---|
Energia (kcal/d) | 1000 |
Białko (g/d) | 14 |
Węglowodany przyswajalne (g/d) | 130 |
Tłuszcz (g/d) | 33-39 |
Błonnik pokarmowy (g/d) | |
Witamina A (µg RR/d) | 400 |
Witamina E (mg Rα-T/d) | 6 |
Witamina D (µg/d) | 5 |
Witamina K (µg/d) | 15 |
Witamina C (mg/d) 40 | |
Witamina B1 (mg/d) | 0,5 |
Witamina B2 (mg/d) | 0,5 |
Niacyna (mg/d) | 6 |
Witamina B6 (mg/d) | 0,5 |
Foliany (µg/d) | 150 |
Witamina B12 (µg/d) | 0,9 |
Biotyna (µg/d) | 8 |
Kwas pantotenowy | (mg/d) 2 |
Cholina (mg/d) | 200 |
Wapń (mg/d) | 500 |
Fosfor (mg/d) | 460 |
Magnez (mg/d) | 80 |
Żelazo (mg/d) | 7 |
Cynk (mg/d) | 3 |
Jod (µg/d) | 90 |
Selen (µg/d) | 20 |
Miedź (mg/d) | 0,3 |
Fluor (mg/d) | 0,7 |
Potas (mg/d) | 2400 |
Sód (mg/d) | 750 |
Chlor (mg/d) | 1150 |
Woda (ml/d) | 1300 |
Źródło: M. Jarosz:. Praktyczny podręcznik dietetyki. IŻŻ, Warszawa 2010; M. Jarosz:. Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia. IŻŻ, Warszawa 2008; M. Jarosz, B. Bułhak-Jachymczyk: Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008. |
Ponadto dieta dziecka powinna być urozmaicona, czyli powinna zawierać możliwie różnorodne produkty z każdej podstawowej grupy żywności (patrz: piramida zdrowia).
Podstawą diety są produkty zbożowe, które powinny być głównym źródłem energii. Szczególnie polecane są produkty pełnoziarniste. Produktami, których nie może zabraknąć w diecie dzieci są warzywa i owoce. Warzywa należy spożywać do każdego podstawowego posiłku, natomiast owoce 2 razy dziennie.
Kolejną ważną grupą produktów spożywczych jest mleko i jego przetwory, które dostarczają organizmowi dziecka wapnia niezbędnego do prawidłowego rozwoju oraz witamin A, D i B2. Dzieci powinny codziennie spożywać 3-4 szklanki mleka o zawartości 2% tłuszczu. Część mleka można zastępować produktami mlecznymi, tj. jogurtami, kefirem, maślanka, serami twarogowymi lub podpuszczkowymi żółtymi.
Z produktów mięsnych zaleca się gatunki o małej zawartości tłuszczu (drób, królik, cielęcina, chude części wołowiny i wieprzowiny) oraz ryby morskie, takie jak makrela, śledź, sardynka, łosoś, które należy wykorzystać w menu dziecka ze względu na zawarte w nich korzystne dla zdrowia wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, warunkujące optymalny rozwój układu nerwowego oraz witaminy D zapobiegającej m.in. krzywicy. Większość tłuszczu w diecie powinna pochodzić z ryb oraz z orzechów i olejów roślinnych. Tłuszcze należy głównie dodawać do potraw na surowo. W diecie dziecka należy ograniczyć spożycie cukru i soli. Nie zalecane jest częste spożywanie słodyczy i słonych przekąsek, będących jedynie źródłem pustych kalorii. W racjonalnym żywieniu ogromną rolę odgrywa odpowiednia podaż płynów. Dzieci powinny wypijać 5-6 szklanek napojów, głównie słabych naparów herbat i wody.