Pytanie nadesłane do redakcji
Moja 3-miesięczna córka od urodzenia wystawia język, a czytałam, że dzieci z zespołem Downa wystawiają tak język. Po każdym piciu mleka ulewa się jej, nawet po cztery razy, mój pediatra nie widzi nic w tym dziwnego. Do jakiego lekarza mam się z tym zwrócić, bo okazało się, że musi nosić poduszkę Frejki z powodu dysplazji stawów biodrowych, co jest bardzo dla niej niewygodne, a szczególnie w nocy, bo jak leży na plecach, to się dusi mlekiem i często budzi. Czy jest jakiś sposób układania dzieci, żeby nie było problemu z ulewaniem? Czy można dziecko układać do snu, dając mu jakąś poduszkę pod plecy i główkę?
Odpowiedziała
lek. med. Katarzyna Jamruszkiewicz
specjalista medycyny rodzinnej
Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych
Wystawianie języka przez noworodki i niemowlęta może być zupełnie fizjologicznym zachowaniem. Dzieci robią tak, na przykład, gdy są głodne albo traktują to, jako zabawę. Taki objaw ustępuje wówczas samoistnie. Nie opisuje Pani dokładnie, czy córeczka ma ciągle wyciągnięty język, czy też robi to sporadycznie.
Wyciąganie języka może występować w przypadku chorób neurologicznych, chorób endokrynologicznych (niedoczynność tarczycy) czy zespołów genetycznych, w tym w zespole Downa. W przypadku poważnego schorzenia wyciąganie języka zwykle nie jest objawem izolowanym. Oznacza to, że u córeczki występowałyby jeszcze inne, niepokojące objawy.
Zespół Downa, którego się Pani obawia to uwarunkowana genetycznie choroba. Charakterystycznymi cechami zespołu Downa jest płaska twarz, mongoidalne, skośne ustawienie szpar powiekowych, duży, wystający z jamy ustnej język, zmarszczka nakątna, płaski, szeroki nos, małe odgięte w górnej części uszy. Oczy mają jasne tęczówki z białymi plamkami, obserwuje się szczelinę tęczówki, zeza, oczopląs lub jaskrę. Dzieci z zespołem Downa cechują się niskim wzrostem, krótkimi rękami, bruzdą poprzeczną dłoni, skróceniem środkowego paliczka palca dłoni oraz szerokim, sandałowatym odstępem między palcami 1 i 2 stopy. Zdecydowanie częściej niż u zdrowych dzieci obserwuje się wady serca, przewodu pokarmowego, obniżenie odporności, nowotwory, szczególnie białaczkę, zaparcia, a u płci męskiej niepłodność. W okresie noworodkowym i niemowlęcym może wystąpić obniżenie napięcia mięśniowego, a później upośledzenie umysłowe różnego stopnia. Nie u każdego dziecka z zespołem Downa będą występować wszystkie wymienione wyżej objawy, zazwyczaj jednak jest ich przynajmniej kilka. Aby rozpoznać zespół Downa, należy określić kariotyp (badanie genetyczne) u dziecka z charakterystycznym obrazem klinicznym.
Na pewno nie można rozpoznać zespołu Downa tylko na podstawie wyciągania przez niemowlę języka!
Czy opiekujący się córeczką lekarz widział wyciąganie przez nią języka, czy też zna je tylko z Pani opisu? Jeśli nie miał szansy tego zobaczyć, można pokusić się o nagranie krótkiego filmu (np. telefonem)? Jeśli bardzo się Pani niepokoi, a zjawisko jest nasilone, można skonsultować dziecko z neurologiem i ewentualnie wykonać badanie hormonów tarczycy (w zależności od tego co lekarz stwierdzi w badaniu córeczki).
Ulewanie mleka po posiłku jest częste wśród niemowląt i nie jest zjawiskiem patologicznym. Należy jednak odróżnić je od wymiotów, które mogą świadczyć o chorobie. Po posiłku proszę „odbijać” połknięte powietrze, unosząc dziecko do pozycji pionowej lub kładąc je sobie „przez ramię”. Czy dziecko karmione jest naturalnie czy sztucznie? Jeśli butelką, można spróbować podawać mleko tzw. „antyrefluksowe”, oznaczone symbolem AR, które są bardziej zagęszczone. Może dziecko jest przekarmiane? Ile czasu spędza przy piersi lub ile mleka modyfikowanego wypija. Czy przyrost masy ciała córeczki jest prawidłowy? Skoro lekarz prowadzący nie widzi powodu do niepokoju, zapewne tak jest.
Pisze Pani, że córeczka nosi poduszkę Frejki z powodu dysplazji stawów biodrowych. Z tego powodu powinna być pod opieką poradni ortopedycznej i rehabilitacyjnej. Do zabawy i na czas aktywności może układać Pani córeczkę na brzuszku. Do spania bezpiecznej jest układać dziecko na plecach, można podłożyć coś albo pod nogi łóżeczka, albo pod materac z jednej strony, tak żeby córeczka spała niezupełnie na płasko. Lepiej nie używać miękkich, dużych poduszek do układania na nich dziecka do snu, ze względu na ryzyko zsunięcia się z nich lub uduszenia. Można stosować poduszki płaskie, specjalnie przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci, a układając dziecko w danej pozycji „zaklinować ” je za pomocą zwiniętych w rulony koców.
