Postępowanie w biegunce u 4-miesięcznego niemowlęcia

Pytanie nadesłane do redakcji

Mój 15-tygodniowy synek od 4 dni zaczął oddawać stolec ok. 10-11 razy w ciągu dnia. Nie robi tego dużo, zazwyczaj po jedzeniu, a jeśli w przeciągu 2 godz. zrobi dwie kupki, pojawiają się w nich czerwonobrązowe smużki - czyżby podrażnienie odbytu? Od początku stosuję mleko Bebilon comfort i nie było żadnych problemów, aż do teraz. Jak zaczyna jeść, zaczyna się prężyć i płakać, jak skończy jeść wszystko jest ok. Ogólnie jest wesoły, śmieje się i głuży sobie cały dzień, bez gorączki i żadnych innych objawów. Byłam u pediatry. Polecił podawać Acidolac baby, Floractin i elektrolity Acidolit, ale mam problem z podawaniem mu wody, ponieważ nie lubi pić ani wody, ani żadnych herbatek, dodatkowo lekarz polecił podawać kleik ryżowy. Mija dziś 5. dzień i nie widzę żadnej poprawy.

Odpowiedziała

dr hab. n. med. Andrea Horvath
pediatra gastrolog
Zespół Żywieniowy Kliniki Pediatrii
Warszawski Uniwersytet Medyczny

Szanowna Pani,
choć obecność krwi w stolcu zawsze budzi niepokój rodziców, to pragnę Panią uspokoić, że objawy występujące u syna, przy wciąż zachowanym bardzo dobrym jego stanie ogólnym i funkcjonowaniu - nie wydają się dla niego dużym zagrożeniem.

Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem przy tak przebiegającej biegunce wydaje się infekcja przewodu pokarmowego, a z uwagi na domieszki krwi - prawdopodobnie biegunka o podłożu bakteryjnym. Rzadko kiedy istnieje w takich przypadkach konieczność wdrażania do leczenia antybiotyku, który jest przydatny jedynie w zakażeniach przebiegających z wysoką gorączką i ciężkim stanem dziecka. W biegunce o lekkim przebiegu antybiotykoterapia jest błędem, bo nie wpływa istotnie na i tak łagodne objawy choroby, a stwarza ryzyko przedłużonego nosicielstwa chorobotwórczej bakterii np. Salmonelli.

Jak najbardziej uzasadnione jest natomiast postępowanie mające na celu stabilizację mikrobioty jelitowej, czyli bakterii zasiedlających przewód pokarmowy, a polegające na podaniu dobrotliwyh bakterii (probiotyków) przywracających stan równowagi sprzed choroby. Wątpliwość może budzić jedynie ilość zleconych Pani synkowi specyfików, bo zarówno Acidolac, jak i Floractin zawierają szczepy probiotyczne, a do tego spożywane mleko i Acidolac zawierają inne substancje wspomagające rozwój tej prawidłowej mikrobioty. Biorąc pod uwagę kiepską tolerancję z jaką syn przyjmuje leki (szczególnie w płynie), proponowałabym zdecydowane ograniczenie tych zaleceń do jednego probiotyku - w tym przypadku, np. szczepu Lactobacillus GG (ma dobrze udokumentowane działanie w ostrej biegunce infekcyjnej).

Zupełnie niewytłumaczalne jest natomiast rozszerzenie diety o kleik ryżowy. Po pierwsze dziecko nie ukończyło jeszcze 4. mż., a więc nie powinno otrzymywać innych pokarmów niż mleko, poza tym w biegunce zaleca się normalną, pełnowartościową dietę, tylko ona bowiem przyspiesza regenerację uszkodzonej ściany jelita. Zatem proponuję odstawić kleik ryżowy i powrócić jedynie do stosowanego wcześniej mleka modyfikowanego.

Zwykle ostra biegunka infekcyjna trwa 5-10 dni, więc za chwilę powinno być lepiej. Brak poprawy w ciągu następnego tygodnia, a więc dalsze utrzymywanie się luźnych stolców z domieszką krwi wymagać będzie ponownej konsultacji z lekarzem pediatrą, aby ocenił profesjonalnie stan dziecka. Dłuższa obecność krwistych stolców - może sugerować także udział komponentu alergicznego w opisywanych objawach. Każda infekcja przewodu pokarmowego może bowiem zaostrzyć przebieg alergii, np. alergicznego zapalenia jelita. I choć prawdopodobieństwo jest niezwykle małe, może Pani spróbować - na okres 2 tygodni - wprowadzić hydrolizat, czyli preparat pozbawiony pełnych białek mleka krowiego, przeznaczony dla dzieci z alergią. Ustąpienie objawów nie wystarcza jednak do pełnego rozpoznania alergii, a więc po ustabilizowaniu rytmu wypróżnień u dziecka - należałoby podjąć próbę powrotu do obcego mleka.

Na zakończenie raz jeszcze pragnę zwrócić Pani uwagę na fakt, że synek za chwilkę kończy 4. mż. i rozwija się poza tym bez zastrzeżeń - dlatego najbezpieczniej przyjąć spokojną strategię wyczekiwania.