Pytanie nadesłane do redakcji
Witam, u mojego 3-letniego dziecka półtora roku temu zdiagnozowano wyrośla chrzęstno-kostne mnogie, występujące (w badaniu genetycznym) jako jedna z cech zespołu Langera-Giediona (osteochondromata). Jedno z wyrośli bardzo deformuje staw łokciowy, skraca kość łokciową i promieniową. Syn będzie konsultowany przez chirurgów i ortopedów w Warszawie. Moje pytanie dotyczy skutków takiej operacji. Czy usunięcie wyrośli u tak małego dziecka może zahamować wzrost tej kości (wg mojej wiedzy znajduje się tam chrząstka wzrostowa)?
Odpowiedział
dr hab. med. Jerzy Sułko
Oddział Ortopedyczno-Urazowy
Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie
Mnogie wyrośla chrzęstno-kostne są uwarunkowane genetycznie. Rozpoznawane są u dzieci, gdy są na tyle duże, że można je wyczuć palpacyjnie. Uwidacznia się je w badaniu radiologicznym (fot. 1-3). Fot. 1-3. Obraz radiologiczny przedramienia (2 pierwsze zdjęcia) i kolana (3. zdjęcie) uwidaczniający mnogie wyrośla
Wyrośla rosną wraz z dzieckiem. Mogą zaburzać wzrost kości na długość lub powodować deformację osi kości, jeśli lokalizują się w bezpośrednim sąsiedztwie chrząstki wzrostowej i ją uszkadzają (fot. 4.). Mogą też uciskać sąsiednią kość, rosnąc w jej kierunku (przedramię lub podudzie [fot. 5.]).
Fot. 4. Obraz radiologiczny przedramienia przedstawiający deformację kości na skutek uszkodzenia chrząstki wzrostowej przez wyroślLeczenie operacyjne polega na wycięciu wyrośli w następujących sytuacjach: dolegliwości bólowe, szybki wzrost wyrośli lub narastająca deformacja uciskanej przez wyrośl sąsiedniej kości.
Leczenie zaburzeń osi kości jest bardziej skomplikowane i polega na korekcji osi kości na drodze osteotomii - niekiedy wyrośli nie można usunąć, a jedynie skorygować oś kości (fot. 6.). Czasami można rozważać wydłużenie lub (rzadziej) skrócenie kości, ale dotyczy to zwykle przedramienia - chodzi o wyrównanie długości obu kości przedramienia w celu uzyskania poprawnej osi.
Fot. 6. Obraz radiologiczny chorego z fot. 3 po korekcji osi tego przedramienia