Pytanie nadesłane do redakcji
Moje dziecko już drugi raz w tym roku przechodzi zapalenie płuc (w ubiegłym roku 4 razy). Zawsze jest to prawe płuco. Lekarka w przychodni mówi, że może to być uczulenie. Mamy skierowanie do poradni pulmonologicznej. Jakie badania tam czekają moje dziecko? Czym spowodowane są te ciągłe zapalenia płuc?
Odpowiedziała
lek. Bogusława Cimoszko
pediatra, specjalista chorób płuc
Poradnia pulmonologiczna NZOZ Clinica Vitae w Gdańsku
Zapalenie płuc jest to choroba zapalna dolnych dróg oddechowych o różnych przyczynach, przebiegająca z gorączką powyżej 38oC, objawami zakażenia dróg oddechowych i jedno- lub obustronnymi zmianami w badaniu radiologicznym klatki piersiowej.
Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na zapalenie płuc to:
- wiek dziecka,
- cechy niedożywienia,
- choroby przewlekłe,
- wady układu oddechowego lub układu krążenia,
- bierne palenie tytoniu,
- nawracanie zakażeń układu oddechowego,
- epizody świszczącego oddechu w wywiadzie,
- niedobory odporności.
Zapalenie płuc rozpoznaje się na podstawie danych z wywiadu, badania przedmiotowego oraz badania radiologicznego (zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej) oraz badań bakteriologicznych i serologicznych. Żadne pojedyncze badanie nie jest wystarczające do ustalenia rozpoznania.
Z punktu widzenia klinicznego istotne jest różnicowanie zapaleń płuc wywoływanych przez wirusy oraz bakterie typowe i atypowe. Jednak pomimo coraz lepszych technik diagnostycznych w dużej części przypadków nie jest to możliwe.
Do 4. roku życia zapalenia płuc wywoływane są najczęściej przez wirusy-RS, hMPV, adenowirusy, wirusy grypy, paragrypy, rynowirusy, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, rzadziej przez bakterie atypowe, jak Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae.
Powyżej 5. roku życia najczęściej zapalenie płuc wywołują patogeny: Streptococcus pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, a rzadziej wirusy.
Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia w rozpoznawaniu zapaleń płuc pomocne mogą być następujące objawy:
- gorączka,
- tachypnoë (przyspieszony oddech)
- kaszel
- brak świstów (wyjątek stanowią zapalenia płuc o etiologii atypowej)
Bezgorączkowy przebieg mają zapalenia wywołane przez Chlamydia trachomatis i Bordatella pertussis.
W konkretnej omawianej sytuacji lekarz pulmonolog musi się dowiedzieć: w jakim wieku jest dziecko, czy choruje na inne przewlekłe choroby, jaki był przebieg zapaleń płuc, czy było wykonywane zdjęcie klatki piersiowej, czy występowały świsty w badaniu przedmiotowym, czy dziecko było leczone antybiotykami (jakimi), czy nie doszło do epizodu zachłyśnięcia, czy dziecko choruje na inne choroby alergiczne np. AZS itp.
W zależności od odpowiedzi na te pytania zaordynowane mogą być badania dodatkowe: badanie podstawowe krwi, badania immunologiczne krwi, badania radiologiczne płuc, poziom chlorków w pocie lub testy alergologiczne.