Jak zmienia się pokarm matki podczas karmienia?

Pytanie nadesłane do redakcji

Jak zmienia się pokarm matki podczas karmienia?

Odpowiedziała

dr med. Magdalena Nehring-Gugulska
lekarz, Międzynarodowy Konsultant Laktacyjny

Generalnie skład matczynego mleka nie zmienia się aż tak radykalnie. Pewne czynniki mają nań wpływ, ale modyfikacje są raczej niewielkie. Fenomen natury polega na tym, że pokarm matki dostosowuje się do potrzeb jej dziecka. Gdy jest ono wcześniakiem, pokarm ma więcej białka, przeciwciał, wapnia, fosforu, żelaza i wielu innych składników, a także wyższą wartość energetyczną. Gdy dziecko się rodzi, jego pierwszy pokarm siara musi go zabezpieczyć przed drobnoustrojami otaczającego świata, dlatego zawiera wielokrotnie więcej przeciwciał i leukocytów, za to mniej tłuszczu i laktozy. Objętość siary jest niewielka. Po 4–6 dniach po porodzie pokarm staje się przejściowy, bardziej białawy, bardziej kaloryczny. Od około drugiego tygodnia można uznać, że większość zmian w dojrzewającym nabłonku wydzielniczym pęcherzyków mlecznych została zakończona i pokarm staje się dojrzały. Zawiera więcej tłuszczu i laktozy, mniej białka i ciał odpornościowych. Te ostatnie podlegają zmianom w zależności od sytuacji epidemiologicznej Matki i dziecka. W wyniku kontaktu z drobnoustrojami organizm matki wytwarza czynniki obronne (immunologicznie czynne), które wydzielane są wprost do pokarmu przez gruczoł piersiowy i dostarczane dziecku (uaktywnione limfocyty B migrują i osiedlają się wokół pęcherzyków mlecznych). To taka ochrona „na bieżąco”.

Tłuszcze są najbardziej zmiennym składnikiem pokarmu kobiecego. Ich stężenie zmienia się w czasie jednego karmienia, w ciągu doby, zależy od odstępu między karmieniami, stopnia opróżnienia piersi, może być różne w obu piersiach i u różnych kobiet. Dziecko, sterując częstością i długością karmień, zapewnia sobie dostawę tłuszczów w odpowiedniej ilości.

Na skład mleka w bardzo niewielkim stopniu wpływa sposób odżywiania się matki. Narosło wokół tego zagadnienia wiele mitów. Stąd zupełnie zbędne i niewłaściwe „diety matek karmiących”, często powodujące obniżenie ilości pokarmu i prowadzące do niedoborów żywieniowych zarówno po stronie matki, jak i dziecka. Zawartość białka, laktozy, dobowa ilość tłuszczu, większości witamin i składników mineralnych jest stała. Niewielkie modyfikacje związane z odżywianiem matki mogą dotyczyć witamin z grupy B, witaminy C oraz składu kwasów tłuszczowych.