Pytanie nadesłane do redakcji
Ostatnio wykryto u mnie gruczolaka przysadki. Mam szesnaście lat i jestem bardzo niska. Czy jest możliwe, że wpłynął on jakoś na wzrost i po jego usunięciu jeszcze urosnę?
Odpowiedziała
dr n. med. Ewa Krajewska-Siuda
endokrynolog, pediatra
Poradnia Endokrynologiczna Centrum Medyczne Enel-Med.,
Centrum Chorób Serca Unicardia.
Klinicznie jawne guzy przysadki występują z częstością 0,02–0,025%. Znaczna część guzów jest nieczynna hormonalnie (do 30%), wśród hormonalnie czynnych najczęściej stwierdza się wydzielające prolaktynę (40%), hormon wzrostu – GH (20%) i kortykotropinę – ACTH (10%). Niezwykle rzadkie są guzy wydzielające gonadotropiny (LH, FSH) lub tyreotropinę – TSH. Gruczolaki ze względu na wielkość można podzielić na mikro- (średnica <10 mm) i makrogruczolaki (średnica >10 mm). Stosunek mikro- do makrogruczolaków jest oceniany na około 3:1. U dzieci procentowy odsetek makrogruczolaków jest większy niż u osób dorosłych.
Obecności gruczolaka może towarzyszyć nadmierne wydzielanie jednego lub kilku hormonów, gdy guzy te osiągną odpowiednio dużą wielkość dochodzić może także do ucisku na skrzyżowanie wzrokowe, bólów głowy, zespołu zatoki jamistej oraz niedoczynności przysadki. W pierwszej kolejności dochodzi do zaburzeń wydzielania hormonu wzrostu, następnie gonadotropin oraz TSH z wtórną niedoczynnością tarczycy oraz ACTH z wtórną niewydolnością kory nadnerczy. Dlatego u dzieci jedne z pierwszych objawów niedoczynności przysadki to zahamowanie wzrostu i opóźnione dojrzewanie płciowe.
Przedstawiono za mało informacji, aby w pełni odpowiedzieć na zadane pytania. Nie podałaś czy rozpoznano u Ciebie makro- czy mikrogruczolaka, czy była wykonana pełna ocena hormonalna, jaki jest stopień dojrzewania płciowego, czy już miesiączkujesz, jakie jest roczne tempo wzrastania? Bezwzględnie wymagasz stałej opieki endokrynologicznej, prowadzący endokrynolog na podstawie wywiadu i dokumentacji medycznej przedstawi plan działania i kompetentnie odpowie na Twoje pytania.
Piśmiennictwo:
Bolanowski M., Naglik T.: Postępowanie w przypadkowo stwierdzanych guzach przysadki – incidentaloma. Adv. Clin. Exp. Med./ 2004; 13, 6: 1019–1022Krysiak R., Okopień B., Marek B.: Gruczolak przysadki wydzielający prolaktynę. Przegląd Lekarski 2009; 6, 4: 198–205