×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Usprawiedliwienie nieobecności dziecka w szkole. Obowiązek lekarza czy nadgorliwość nauczyciela?

adwokat Marcin Żurowski
Kaczmarski Żurowski Pieczka Adwokaci

Opis przypadku

Do lekarza rodzinnego zgłasza się matka z 14-letnią córką i prosi o pilne przyjęcie poza kolejnością. Kobieta wyjaśnia, że potrzebują krótkiego zaświadczenia lekarskiego w celu usprawiedliwienia tygodniowej nieobecności córki w szkole. Według ustnej relacji matki tydzień temu dziewczynka zaczęła miesiączkować, a że miesiączka była obfita i bolesna, zdecydowała o pozostawieniu córki w domu. Kobieta nie chciała zgłaszać się z tak błahego powodu z dzieckiem do lekarza, ale – według jej relacji – w gimnazjum, do którego uczęszcza pacjentka, kwestionuje się usprawiedliwienia wystawiane przez rodziców i zobowiązuje ich do dostarczenia zaświadczenia lekarskiego.

Pytanie: Czy lekarz ma obowiązek wystawić takie zaświadczenie?


Fot. iStock

Wnioski dotyczące podstaw prawnych wymogu przedłożenia zaświadczenia lekarskiego jako warunku usprawiedliwienia nieobecności ucznia na zajęciach szkolnych

⋅ W polskim systemie prawnym brak jest przepisów mogących stanowić podstawę prawną warunku przedstawienia zaświadczenia lekarskiego dla usprawiedliwienia nieobecności dziecka na zajęciach szkolnych.
⋅ W polskim systemie prawnym brak jest przepisów mogących stanowić podstawę prawną obowiązku wydania zaświadczenia lekarskiego dla usprawiedliwienia nieobecności dziecka na zajęciach szkolnych.
⋅ Nieobecność na zajęciach szkolnych uczniów, którzy nie ukończyli 18. roku życia, usprawiedliwiają rodzice (opiekunowie prawni).
⋅ Nieobecność na zajęciach szkolnych uczniów, którzy ukończyli 18. rok życia, mogą usprawiedliwiać sami uczniowie.

Podstawy prawne oraz uzasadnienie

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku Prawo oświatowe1 przewiduje, że nauka jest obowiązkowa do ukończenia przez dziecko 18. roku życia (art. 35 ust. 1). Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne (art. 33 ust. 1 pkt 2). Obowiązki ucznia określa się w statucie szkoły z uwzględnieniem obowiązków w zakresie usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych, w tym formy usprawiedliwiania nieobecności przez osoby pełnoletnie (art. 99).

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy2 przewiduje, że aż do pełnoletności dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską (art. 92). Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wychowania dziecka i kierowania nim (art. 95 § 1 i art. 96 § 1). Usprawiedliwianie nieobecności dziecka na zajęciach szkolnych wchodzi w zakres ww. władzy rodzica nad dziec-kiem, która przejawia się w obowiązku i prawie do sprawowania pieczy na dzieckiem oraz jego majątkiem.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny3 wskazuje, że pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności (art. 11). Pełnoletnim jest, kto ukończył 18 lat (art. 10 § 1). Skoro zatem w chwili uzyskania pełnoletności władza rodzicielska ustępuje, uzasadnione jest twierdzenie, że uprawnienia i obowiązki pozostające w jej zakresie – w tym także usprawiedliwianie nieobecności na zajęciach szkolnych – wykonuje od tego momentu osobiście osoba pełnoletnia.

Z obowiązującej w polskim porządku prawnym hierarchii aktów prawnych wynika, że akty prawa wewnętrznego (statuty, regulaminy itd.) nie mogą pozostawać w sprzeczności z powszechnie obowiązującymi źródłami prawa (m.in. ustawy, rozporządzenia). Przesądza to o tym, że ani statut, ani regulamin szkoły nie mogą w żaden sposób ingerować w zakres władzy rodzicielskiej bądź też prawo do samostanowienia osoby pełnoletniej, których jednym z elementów jest uprawnienie do usprawiedliwiania nieobecności ucznia na zajęciach szkolnych.

Z całokształtu analizowanych przepisów wynika, że usprawiedliwienie nieobecności dziecka na zajęciach jest prawem i obowiązkiem rodzica (lub pełnoletniego ucznia), nie zaś lekarza.

Piśmiennictwo:

1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe. Dz.U. z 2017 r. poz. 59
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Dz.U. z 2017 r. poz. 682
3. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Dz.U. z 2017 r. poz. 459

12.01.2018
Zobacz także
  • Zaświadczenia tylko dla zawodników
  • Zasady wydawania zwolnień z zajęć WF
  • Zaświadczenia lekarskie: kiedy lekarz ma prawo odmówić?
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta