Polscy uczniowie wciąż ważą za dużo, a szkolne programy profilaktyczne nie przyniosły spodziewanych efektów, stwierdza NIK.
Fot. iStock
„Szkolne programy mające na celu zatrzymanie wzrostu liczby dzieci z nadwagą i otyłością na razie nie dały efektów; niepokojąca tendencja nie została zatrzymana”, stwierdził prezes Najwyższej Izby Kontroli Krzysztof Kwiatkowski. Z raportu sporządzonego przez NIK po przeprowadzeniu kontroli w 20 publicznych szkołach oraz 10 urzędach gmin w województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim, małopolskim, mazowieckim i podlaskim nt. żywienia w szkołach wynika, że w Polsce wciąż rośnie odsetek uczniów z nadwagą i otyłością. Z kontroli wynika, że w 19 na 20 skontrolowanych placówek liczba uczniów z nieprawidłową masą ciała wzrosła z 16,8 w roku szkolnym 2012/2013 do 22 procent trzy lata później. Jak można przypuszczać, najszybciej wzrastał odsetek dzieci otyłych oraz z nadwagą.
Niepokojące wnioski płyną też z badań epidemiologicznych: z ostatniego badania COSI (Childhood Obesity Surveillance Initiative, COSI), które objęło 3400 uczniów drugich i trzecich klas szkół podstawowych wynika, że jedna trzecia polskich ośmiolatków cierpi z powodu nadwagi i otyłości, a co 10. polski ośmiolatek ma nieprawidłową wartość ciśnienia tętniczego. Takie wyniki oznaczają duże problemy zdrowotne tych dzieci w najbliższej i dalszej przyszłości.
Jak zaznaczył Kwiatkowski, wspomniana kontrola pokazała, że wszystkie objęte nią szkoły realizowały trzy podstawowe programy żywieniowe: „Mleko w szkole”, „Owoce i warzywa w szkole” oraz „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”, jednak programy te nie zatrzymały negatywnych tendencji.
Szef NIK podkreślił, że stało się tak m.in. dlatego, iż nie zrealizowano bardzo ważnego założenia wspomnianych programów, czyli spożywania otrzymanych produktów na terenie szkoły – owoce i warzywa na terenie szkoły zawsze spożywało zaledwie 10 proc. uczniów, a mleko – 12,5 procent.
Kwiatkowski zaznaczył, że NIK zbadał także, czy podawane obiady spełniają normy żywieniowe dla dzieci i młodzieży. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krakowie przeprowadziła na zlecenie NIK badanie 15 jadłospisów (bez względu na formę organizacji obiadów) oraz dokonała oceny m.in. kaloryczności, wartości odżywczej i urozmaicenia posiłków podawanych uczniom. Okazało się, że żadna ze skontrolowanych placówek nie zapewniła obiadów w 100 proc. spełniających normy. We wszystkich ocenianych jadłospisach znalazło się zbyt dużo białka i węglowodanów, a w ponad 85% – również tłuszczów. W 12 z 14 zbadanych jadłospisów stwierdzono nadmierną ilość soli, w tym w ośmiu przypadkach dopuszczalna norma przekroczona została ponad trzykrotnie.
NIK skontrolował też sklepiki szkolne. Kwiatkowski przypomniał, że od 1 września 2015 r. obowiązuje zakaz sprzedaży w nich „niezdrowych produktów”. Tymczasem przeprowadzone na zlecenie NIK przez inspektorów sanitarnych kontrole asortymentu sprzedawanego w sklepikach szkolnych wykazały, że wciąż w blisko 30 proc. sklepików (w pięciu na 17 zbadanych) był on niezgodny z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu ministra zdrowia.
