Przygotowane za zgodą autora na podstawie prezentacji prof. Henryka Mazurka „Zasady i technika podawania leków wziewnie” wygłaszanej w ramach Wiosennych Spotkań Pediatrycznych 2018.
Fot. www.istockphoto.com
I. DPI (inhalator proszkowy)
1) Przygotowanie inhalatora proszkowego:
a) zdjąć nasadkę zabezpieczającą ustnik podajnika
b) załadować dawkę (zależnie od rodzaju inhalatora)
np. dla kapsułkowego
c) otworzyć podajnik uzyskując dostęp do komory inhalacyjnej
d) włożyć kapsułkę do komory inhalacyjnej i zamknąć ją
e) przycisnąć równocześnie 1 raz oba przyciski z boków komory inhalacyjnej.
2) Przed inhalacją wykonać wydech:
a) powolny (spokojny)
b) maksymalnie głęboki
c) poza aparat.
3) Włożyć ustnik aparatu:
a) pomiędzy zęby
b) szczelnie objąć ustami, nie zatykając językiem.
4) Podczas inhalacji:
a) głowa lekko odchylona ku tyłowi (patrzeć na sufit)
b) wdech od początku maksymalnie silny i przez usta
c) maksymalnie głęboki.
5) Po inhalacji:
a) wyjąć aparat z ust bez dmuchania do niego
b) wstrzymać oddech na minimum 5–10 sekund.
6) Wydech po inhalacji:
a) powolny
b) poza aparat.
7) Ewentualnie: powtórzenie inhalacji wg powyższych zasad.
II. Nebulizacja
Przygotowanie:
1) Połączyć wężykiem nebulizator ze sprężarką.
2) Sprawdzić:
a) czy wszystko jest dobrze podłączone?
b) czy nie ma uszkodzeń zewnętrznych?
3) Uruchomić sprężarkę:
a) sprawdzić, czy nie ma przecieku powietrza
b) ewentualnie ustawić zalecany przez producenta przepływ gazu (zwykle 3–6–8 l/min.).
4) Przygotować lek:
a) temperatura leku – pokojowa
b) otworzyć pokrywę nebulizatora, wstrząsnąć ampułkę z lekiem, otworzyć ją i wlać odmierzoną dawkę leku (min. 2 ml [>niż objętość zalegająca, minimalna objętość zalecana przez producenta!])
c) do ewentualnego rozcieńczenia do objętości zalecanej przez producenta (zwykle do 3–4 ml) stosować 0,9% NaCl
d) zachować jałowość roztworu
e) nie napełniać nebulizatora lekiem, dopóki dziecko nie jest gotowe do inhalacji.
5) Zamknąć pokrywkę i połączyć nebulizator z ustnikiem lub maską twarzową.
6) Przygotować dziecko:
a) posadzić dziecko w wygodnym miejscu, do którego jest przyzwyczajone
b) przed rozpoczęciem podawania aerozolu przez maskę warto natłuścić skórę twarzy
c) pomóc dziecku:
– podać ustnik, ew. przyłożyć maskę, przytrzymać przewody
– umieścić dziecko wygodnie (np. na kolanach)
d) sprawdzić godzinę początku inhalacji.
Technika inhalacji:
1) Pozycja siedząca z lekko odchyloną głową:
a) dopuszczalna leżąca na boku, z odchyloną głową.
2) Inhalować przez ustnik, ewentualnie przez maskę:
a) konieczne szczelne obejmowanie ustnika wargami/przyleganie maski
b) uwaga: w czasie nebulizacji wlot i wylot powietrza urządzenia nie mogą być przesłonięte!
3) Trzymać komorę nebulizatora w pozycji pionowej.
4) Nie rozmawiać podczas nebulizacji.
5) Wskazany sposób oddychania:
a) pogłębienie oddechu
b) wykonywaniu wdechu przez usta
c) krótkie zatrzymywanie oddechu na szczycie wdechu.
6) Ocena zużycia leku po 5 lub 10 minutach:
a) czas nebulizacji wynika z wydajności nebulizatora i objętości leku (sugerowany czas to ok. ~5–10 min).
7) Jeśli konieczne przerwanie nebulizacji, wyłączyć kompresor (by uniknąć niepotrzebnego rozpraszania leku)
8) Nebulizacja do końca leku – aż nebulizator się wyłączy automatycznie (niektóre typy) lub zacznie pryskać („charczeć”):
a) postukać w pojemnik, by strząsnąć krople, które osiadły na ściankach.
9) Jeżeli konieczna jest kolejna inhalacja innego leku (którego nie można mieszać z poprzednim), pomiędzy inhalacjami przepłukać nebulizator wodą destylowaną.