×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Alergia pokarmowa u dzieci

dr med. Urszula Jedynak-Wąsowicz
Klinika Chorób Dzieci UJ CM w Krakowie

Co to jest alergia pokarmowa i jakie są jej przyczyny?

Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego, która pojawia się w krótkim czasie po zjedzeniu określonego pokarmu, zawierającego alergen. Już niewielka jego ilość może wywołać objawy w postaci pokrzywki, obrzęku twarzy, kaszlu, trudności w oddychaniu, nudności, wymiotów, a nawet wstrząsu anafilaktycznego (ciężkiej reakcji alergicznej zagrażającej życiu).

Alergia pokarmowa jest najczęstszą przyczyną wstrząsu anafilaktycznego u dzieci!

Alergię pokarmową łatwo można pomylić ze znacznie częstszą nietolerancją pokarmową, z powodu występowania podobnych objawów ze strony przewodu pokarmowego. Jeśli Twoje dziecko cierpi na nietolerancję pokarmową, to zjedzenie niewielkiej ilości danego pokarmu nie wywoła u Niego żadnych dolegliwości. W przypadku alergii pokarmowej nawet śladowa ilość uczulającego pokarmu może spowodować reakcję alergiczną.

Alergia pokarmowa należy do grupy tzw. nadwrażliwości pokarmowych, tj. niepożądanej reakcji organizmu po spożyciu pokarmu tolerowanego przez osobę zdrową.

Nadwrażliwość pokarmową można podzielić na:

  1. Nadwrażliwość niealergiczną (bez udziału mechanizmów immunologicznych). Może mieć charakter:
    a) zaburzeń enzymatycznych – brak enzymów niezbędnych do prawidłowego trawienia pokarmu (np. nietolerancja laktozy – cukru zawartego w mleku słodkim, w tym również w pokarmie naturalnym; przyczyną jest brak enzymu rozkładającego laktozę w jelitach do glukozy i galaktozy);
    b) nadwrażliwości na histaminę i związki podobne (pokarmy zawierające dużą ilość histaminy lub serotoniny wywołują ból głowy, zaczerwienie skóry, napadowy nieżyt nosa, mogą też prowokować wystąpienie napadu migreny). Do takich pokarmów należą: banany, cytrusy, pomidory, kakao, czekolada, sery dojrzewające, wędzone ryby, ostre przyprawy;
    c) nadwrażliwości na dodatki do żywności (glutaminian sodu, słodziki);
    d) toksycznego działania żywności, np. zatrucie pokarmowe spowodowane obecnością bakterii.


  2. Nadwrażliwość alergiczną (alergia pokarmowa):
    a) alergia pokarmowa zależna od przeciwciał IgE charakteryzuje się szybkim początkiem objawów, zwykle do 2 godzin od spożycia uczulającego pokarmu. W wyniku związania się alergenu pokarmowego z przeciwciałem IgE na komórce tucznej (inaczej określanej jako mastocyt) znajdującej się w błonie śluzowej pokrywającej przewód pokarmowy, dochodzi do uwalniania z niej pewnych substancji, określanych mianem mediatorów (m.in. histaminy, tryptazy), które są odpowiedzialne za wystąpienie objawów klinicznych alergii na pokarm, obejmujących skórę, przewód pokarmowy, układ oddechowy i krążenia.
    b) alergia pokarmowa niezależna od przeciwciał IgE (zależna od innych komórek np. limfocytów) to głównie zapalenia jelit wywołane białkiem pokarmowym (enteropatie).
    c) mieszaną (mechanizm zależny i niezależny od przeciwciał IgE) – przykładem może być atopowe zapalenie skóry (AZS) oraz eozynofilowe zapalenie przewodu pokarmowego.

Do czynników ryzyka wystąpienia alergii pokarmowej należą:

  • występowanie chorób alergicznych u osób z najbliższej rodziny;
  • ciężkie atopowe zapalenie skóry u Twojego dziecka w pierwszych 3 miesiącach życia;
  • wiek dziecka (uczulenia na pokarmy jest częstsze u dzieci najmłodszych; im dziecko starsze, tym mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia alergii pokarmowej);
  • uczulenie na pokarm u Twojego dziecka w przeszłości (objawy alergii zawsze mogą powrócić) oraz obecne uczulenie na inne alergeny np. pyłków roślin;
  • astma u Twojego dziecka (często współwystępuję z alergią pokarmową i wtedy objawy są cięższe).

Dodatkowo istnieje wiele czynników, które mogą modyfikować przebieg alergii pokarmowej (to znaczy, że objawy mogą być bardziej nasilone lub występować wyłącznie równocześnie z tymi czynnikami). Zalicza się do nich:

  • obecność innych chorób alergicznych (np. astmy);
  • wysiłek fizyczny (anafilaksja wywołana wysiłkiem);
  • infekcja;
  • zaburzenie prawidłowej flory bakteryjnej w jelitach.

Jak często występuje alergia pokarmowa?

Na świecie na alergię pokarmową cierpi około 3% osób dorosłych i około 6% dzieci. Liczba osób z alergią pokarmową stale wzrasta, ale przyczyny tego faktu nie są znane.

Na podstawie europejskiego badania (EUROPREVALL), którym objęta była również Polska oszacowano, że częstość występowania „prawdziwej” alergii pokarmowej (potwierdzonej próbą prowokacji pokarmowej) wynosi 6% u dzieci i 3% u dorosłych. Alergia na wiele pokarmów dotyczy 2,5% dzieci, a około 3% dzieci z alergią pokarmową przebyło epizod ciężkiej systemowej reakcji anafilaktycznej po spożyciu pokarmu.

Alergię może wywołać każdy pokarm. Jednak u dzieci za 90% reakcji alergicznych odpowiedzialnych jest jeden lub więcej z poniższych kilku pokarmów:

  • mleko krowie
  • jajko
  • orzeszki ziemne i orzechy
  • ryby i skorupiaki
  • soja
  • gluten.

Pamiętaj, że jeśli Twoje dziecko jest uczulone na dany pokarm, to może mieć objawy alergii również po innych pokarmach, które zawierają podobne do siebie budową alergeny. Nazywa się to reakcją krzyżową. Dziecko uczulone na orzechy laskowe może mieć objawy również po zjedzeniu innych orzechów; dziecko uczulone na krewetki może również reagować po zjedzeniu kraba, a dziecko uczulone na mleko krowie będzie miało podobne objawy po mleku kozim.

Jak się objawia alergia pokarmowa?

Objawy alergii pokarmowej są zróżnicowane. U jednego dziecka będzie to nieprzyjemny ale niegroźny ból brzucha, u innego przewlekła biegunka, a u nielicznych dzieci (tylko 3% spośród wszystkich dzieci z alergią pokarmową) może wystąpić ciężka reakcja alergiczna, zagrażająca życiu. Objawy pojawiają się najczęściej kilka minut (do 2 godzin) od zjedzenia pokarmu (są to objawy natychmiastowe), ale też mogą wystąpić dopiero po kilku godzinach lub dniach od zjedzenia pokarmu (objawy opóźnione).

Natychmiast po zjedzeniu uczulającego pokarmu Twoje dziecko może zacząć się skarżyć na:

  • uczucie pieczenia, mrowienia i swędzenia w ustach;
  • swędzenie skóry z wysypką, obrzęk powiek, warg;
  • trudności w połykaniu i uczucie duszności z powodu obrzęku języka, gardła, krtani (objawy bardzo niebezpieczne);
  • świszczący oddech i trudności w oddychaniu (skurcz oskrzeli);
  • napadowe kichanie i wyciek wydzieliny z nosa;
  • kolkowy ból brzucha, nudności, wymioty, biegunkę.

Twoje dziecko może również, w bardzo krótkim czasie rozwinąć wstrząs anafilaktyczny (ze spadkiem ciśnienia tętniczego, słabo wyczuwalnym pulsem, zasłabnięciem a nawet utratą przytomności). Rzadko zdarza się, że powyżej opisane objawy wystąpią później: po 6 czy 8 godzinach od zjedzenia pokarmu. Takie objawy o charakterze opóźnionym (występujące po kilku godzinach lub dniach od spożycia uczulającego pokarmu) można przeoczyć lub nie wiązać ich z alergią pokarmową. Jeśli podejrzewasz u swojego dziecka alergię na pokarm o mechanizmie opóźnionym, to zwróć uwagę na to, czy Twoje dziecko:

  • jest blade i nie ma apetytu,
  • ma zaparcia,
  • ma przewlekłą biegunkę (luźne stolce, np. z domieszką śluzu, krwi czy ropy),
  • ma zmiany skórne (suchość, zaczerwienienie, grudki, złuszczanie się naskórka, zadrapania),
  • ma nawracający kaszel,
  • skarży się na ból brzucha, nudności, okresowo wymiotuje.

Najczęściej alergia pokarmowa o charakterze opóźnionym przybiera postać objawów skórnych i jest przyczyną atopowego zapalenia skóry (zwanego dawniej wypryskiem atopowym lub egzemą), szczególnie u niemowląt i małych dzieci, a także u starszych o szczególnie ciężkim przebiegu.

Inną opóźnioną postacią alergii pokarmowej jest zapalenie jelit wywołane białkiem pokarmowym. Jest to ciężka reakcja przewodu pokarmowego charakteryzująca się wystąpieniem uporczywych wymiotów 2–6 godzin lub później po zjedzeniu przez dziecko po raz pierwszy mleka krowiego, sojowego lub innego stałego pokarmu, szybko prowadzących do odwodnienia i nagłego pogorszenia się stanu dziecka. Dodatkowo może się pojawić biegunka z domieszką krwi. Najczęściej ta postać alergii dotyczy niemowląt. Opóźnienie w rozpoznaniu prowadzi do zahamowania prawidłowego przyrostu masy ciała dziecka.

Do chorób z kręgu alergii pokarmowej o mechanizmie mieszanym (natychmiastowy/opóźniony) należy eozynofilowe zapalenie przełyku. Jest to alergiczny stan zapalny błony śluzowej przełyku wywołany przez białka pokarmowe. Czynnikiem ryzyka wystąpienia tej choroby są inne choroby alergicznej u tej samej osoby np. astma, alergiczny nieżyt nosa, alergia pokarmowa natychmiastowa. Eozynofilowe zapalenie przełyku może się objawiać nudnościami, wymiotami, bólem brzucha, zaburzeniami połykania, utratą masy ciała i upośledzeniem prawidłowego wzrastania. Jeśli zauważysz powyższe objawy, zgłoś się z dzieckiem do swojego lekarza.

Niektóre dzieci mają objawy alergii pokarmowej w postaci pokrzywki, obrzęku naczynioruchowego czy też wstrząsu anafilaktycznego tylko wówczas, gdy zaraz po zjedzeniu uczulającego pokarmu następuje wysiłek fizyczny. Jest to tak zwana anafilaksja indukowana wysiłkiem. W większości przypadków czynnikiem sprawczym jest alergen pokarmowy z reguły dobrze tolerowany przez dziecko, pod warunkiem, że tuż po zjedzeniu nie wykonuje ono wysiłku. Najczęstszymi alergenami pokarmowymi wywołującymi taką reakcję są gluten, skorupiaki i seler.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów alergii pokarmowej?

Jeśli podejrzewasz alergię na pokarm u Twojego dziecka, najlepiej wyeliminuj go z jego diety do czasu wizyty u lekarza.

Jeśli objawy alergii na pokarm wystąpiły nagle i niespodziewanie w postaci pokrzywki czy obrzęku warg lub twarzy, możesz podać dziecku lek przeciwhistaminowy – jeśli posiadasz taki w domu – i natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Przy objawach ciężkich (np. ze strony układu oddechowego) lub wstrząsu anafilaktycznego – wezwij od razu Pogotowie Ratunkowe. Tylko podanie adrenaliny może spowodować ustąpienie objawów, zahamowanie dalszej reakcji alergicznej i uratować życia dziecka.

Objawy alergii pokarmowej typu opóźnionego najczęściej bezpośrednio nie zagrażają życiu. Wizyta lekarska nie jest bardzo pilna, ale nie możesz zwlekać zbyt długo, gdyż opóźnienie leczenia może spowodować zaburzenia prawidłowego rozwoju Twojego dziecka. Wyjątek stanowią ostre wymioty w przebiegu zapaleń jelit wywołanych białkiem pokarmowym, które w szybkim czasie prowadzą do odwodnienia dziecka. Wtedy konieczna jest niezwłoczna pomoc lekarska.

Wprowadzenie leczenia, najczęściej w formie odpowiedniej diety, eliminuje objawy alergii pokarmowej. Każde przypadkowe spożycie alergenu spowoduje ponowne wystąpienie objawów; niestety nie można przewidzieć ich ciężkości.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie alergii pokarmowej?

Rozpoznanie alergii pokarmowej opiera się przede wszystkim na dobrze zebranym wywiadzie od rodzica lub opiekuna dziecka oraz na objawach stwierdzanych u dziecka. Badania diagnostyczne wykonuje się pomocniczo, w celu ustalenia rodzaju uczulającego pokarmu oraz wykluczenia nietolerancji niealergicznych.

Na wizytę u specjalisty przynieś książeczkę zdrowia dziecka, wszystkie leki i suplementy diety, które mu podajesz i przygotuj sobie odpowiedzi na następujące pytania:

  • jaki pokarm, w jakiej ilości, w jakiej postaci (surowy, gotowany, pieczony) wywołał objawy u Twojego dziecka?
  • w jakim czasie od spożycia pokarmu wystąpiły objawy i jakie to były objawy?
  • czy objawy były poprzedzone wysiłkiem lub pojawiły się w trakcie infekcji?
  • czy próbowałeś/aś wyeliminować podejrzany pokarm i następnie ponownie wprowadzić do diety (z jakim skutkiem?)?
  • czy u Twojego dziecka występują takie objawy jak: ulewania, wymioty, kolkowe bóle brzucha, biegunka przewlekła lub nawracająca, zaparcia, krew i/lub śluz w stolcu, zaburzenie przyrostu masy ciała, swędzące wysypki)?
  • czy Twoje dziecko ma inne uczulenia i choroby alergiczne, np. astmę?
  • czy Twoje dziecko otrzymuje na stałe jakiekolwiek leki, z powodu innych chorób?

Po przeprowadzeniu rozmowy lekarz zbada Twoje dziecko. Badanie fizykalne służy również identyfikacji innych niż alergia pokarmowa problemów zdrowotnych u Twojego dziecka.

Lekarz zwróci uwagę na rozwój fizyczny (czy waga i wzrost dziecka są odpowiednie), kolor skóry (bladość może świadczyć o anemii), zmiany na skórze (zaczerwienienie, grudki, złuszczanie się skóry, ubytki naskórka, suchość skóry), oceni okolicę odbytu (czy skóra jest zaczerwieniona, odparzona, popękana). Dodatkowo lekarz osłucha płuca, serce i zbada brzuch (pod kątem powiększenia wątroby i śledziony). Następnie lekarz zadecyduje o ewentualnych badaniach diagnostycznych.

Należy podkreślić, że nie ma standardowych testów jednoznacznie określających obecność i ciężkość uczulenia na pokarm. Pomocne w ustaleniu rozpoznania będą:

  1. punktowe testy skórne z alergenami komercyjnymi (czyli wytwarzanymi seryjnie wystandaryzowanymi alergenami typowo powodującymi uczulenia): kroplę z alergenem nanosi się na skórę wewnętrznej powierzchni przedramienia lub pleców w okolicy międzyłopatkowej i następnie delikatnie nakłuwa skórę specjalnym lancetem o długości 1 mm; odczyt następuje po 15–20 minutach;
  2. punktowe testy skórne z alergenami natywnymi (czyli konkretnym przyniesionym przez Ciebie pokarmem, który prawdopodobnie lub na pewno wywołał reakcję alergiczną u Twojego dziecka): technika badania jest podobna, najpierw nakłuwa się lancetem pokarm, a potem tym samym lancetem skórę dziecka (ryc.). Testy z alergenami natywnymi wykonujemy najczęściej z surowymi warzywami i owocami lub produktami odpowiednio przetworzonymi (np. po ugotowaniu czy upieczeniu);
  3. badania z krwi: mierzą obecność przeciwciał IgE swoiście skierowanych przeciwko alergenowi pokarmowemu.

Pamiętaj

Nawet jeśli wynik testów skórnych z alergenami pokarmowymi czy badań z krwi będzie dodatni, nie oznacza to, że Twoje dziecko ma alergię pokarmową. Są to tylko badania pomocnicze. Lekarz ustala rozpoznanie na podstawie całości obrazu klinicznego, czyli wywiadu, badania dziecka i testów.

  1. Diagnostyka oparta na komponentach alergenowych (niewielkie fragmenty alergenu) to badanie krwi, którego wynik pozwala ocenić ryzyko wystąpienia ciężkiej reakcji alergicznej, reakcji krzyżowych, przewidywać wynik próby prowokacji pokarmowej. Jest bardzo drogie i zaleca się je w szczególnych sytuacjach, u osób po ciężkich epizodach anafilaksji, najczęściej w celu wykrycia reakcji krzyżowych między alergenami o różnym pochodzeniu.
  2. Dieta eliminacyjna: w przypadku alergii pokarmowej o opóźnionym mechanizmie lekarz może zalecić dietę eliminacyjną, którą będziesz stosować u dziecka przez 1–2 tygodnie. Będzie to również test diagnostyczny. Jeśli objawy ustąpią, lekarz poprosi Cię o ponowne wprowadzenie do diety dziecka „podejrzanego” pokarmu. Nawrót takich samych lub podobnych objawów potwierdzi alergię na ten pokarm.
  3. Doustna próba prowokacji pokarmowej polega na podawaniu dziecku niewielkich ilości „podejrzanego” pokarmu w pewnych odstępach czasu (np. co 30 minut). Jeśli objawy alergii nie wystąpią, to znaczy, że Twoje dziecko będzie mogło jeść ten pokarm. Różne są formy prób prowokacji. Najczęściej stosuje się próbę otwartą, to znaczy, że Ty, Twoje dziecko i lekarz wiecie jaki pokarm jest podawany dziecku. Przy próbie pojedynczo ślepej, tylko lekarz wie jaki pokarm podaje dziecku; przy próbie podwójnie ślepej nikt z Was, poza dietetykiem, który przygotowywał próbę, nie wie, co zostało podane dziecku. Taką próbę najczęściej przeprowadza się w ramach badań naukowych. W codziennej praktyce lekarskiej zwykle stosuje się otwarte próby prowokacji pokarmowej. Z uwagi na duże ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych, takie próby wykonuje się wyłącznie w warunkach szpitalnych.

Jakie są metody leczenia alergii pokarmowej?

Zasadniczym postępowaniem w przypadku alergii pokarmowej jest całkowite wykluczenie z diety uczulającego pokarmu!

Jeśli lekarz zdiagnozuje takie uczulenie u Twojego dziecka, zaleci dietę eliminacyjną, jednocześnie wskazując, jakie inne produkty o tych samych wartościach odżywczych może jeść Twojego dziecko. Poinformuje również o unikaniu pokarmów reagujących krzyżowo. Jeśli rozpoznanie będzie się ograniczało do nietolerancji pokarmowej, będzie to oznaczało, że Twoje dziecko może jeść dany produkt w ograniczonych ilościach lub po odpowiednim przygotowaniu.

Na wizycie lekarz również zaleci Ci, co należy zrobić, w przypadku wystąpienia natychmiastowej reakcji alergicznej po przypadkowym spożyciu alergenu.

  1. Reakcja łagodna ograniczająca się do świądu skóry, wysypki o charakterze pokrzywki lub niewielkiego obrzęku warg: należy podać dziecku lek przeciwhistaminowy w dawce zaleconej przez lekarza oraz ewentualnie (jeśli lekarz zaleci) glikokortykosteroid do podania doustnego.


  2. Reakcja ciężka z objawami ze strony układu oddechowego, krążenia, wstrząs anafilaktyczny:

  3. • natychmiast podaj dziecku adrenalinę domięśniowo w przednio-boczną powierzchnię uda;
    • wezwij Pogotowie Ratunkowe;
    • nie pozostawiaj dziecka samego, nigdzie nie odchodź;
    • jeśli dziecko wymiotuje – ułóż je na boku.

Jeżeli z powodu zagrożenia reakcją anafilaktyczną lekarz przepisał adrenalinę (autostrzykawka lub autowyzwalacz) zawsze noś ją przy dziecku, ponieważ nigdy nie ma pewności, że nie będzie potrzebna. Lekarz przeszkoli Ciebie i opiekunów dziecka jak należy podać adrenalinę. Zawsze stosuj się do jego wskazówek. Drugą autostrzykawkę z adrenaliną trzymaj w domu w widocznym miejscu, aby zawsze była pod ręką. Pamiętaj o sprawdzaniu daty ważności na opakowaniu adrenaliny. Wymień na nową tuż przed upływem daty ważności.

Obecnie dostępne są również są metody eksperymentalne leczenia alergii pokarmowej w ramach badań naukowych. Do badań takich mogą się kwalifikować dzieci, u których występują ciężkie objawy alergii, niemożliwe do opanowania innymi metodami i potencjalnie groźne dla życia. Możesz na wizycie zapytać lekarza o taką możliwość. Są to:

  1. leczenie z zastosowaniem przeciwciała anty IgE (omalizumab), które jest z powodzeniem stosowane w ramach programu lekowego w leczeniu ciężkiej astmy; w przypadku alergii pokarmowej lek ten znajduje się w fazie badań eksperymentalnych o jeszcze nie do końca potwierdzonej skuteczności;
  2. doustna immunoterapia, fachowo nazwana alergenowo-swoistą doustną indukcją tolerancji. Pacjent w trakcie takiej terapii otrzymuje w określonych odstępach czasu i wzrastających dawkach produkt zawierający alergen pokarmowy. Stosuje się ją w przypadku ciężkiego uczulenia na alergeny pokarmowe, które często występują w wielu powszechnie spożywanych produktach spożywczych, np. mleko krowie, jajko kurze, orzeszki ziemne.

U dzieci z alergią pokarmową o opóźnionym mechanizmie również podstawowym sposobem leczenia jest eliminacja alergenu z diety. Najczęściej ma ona charakter czasowy, gdyż wiele dzieci „wyrasta” z takiej alergii (jej objawy przemijają z wiekiem).

Okres stosowania diety eliminacyjnej zależy od:

  • rodzaju pokarmu (mleko, jajo, gluten – alergia przemijająca, orzeszki, sezam, ryby, skorupiaki – alergia trwała),
  • wyniku badań kontrolnych (SPT, asIgE),
  • wyniku próby prowokacji pokarmowej.
W przypadku niektórych szczególnych chorób przewodu pokarmowego związanych z alergią pokarmową (np. w eozynofilowym zapaleniu przełyku) stosuje się, poza dietą eliminacyjną, również leczenie farmakologiczne.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie z alergii pokarmowej?

U niektórych dzieci jest to możliwe, a u innych nie. Rokowanie zależy od rodzaju uczulającego pokarmu oraz objawów klinicznych.

U większość dzieci z uczuleniem na mleko krowie czy jajko objawy alergii ustępują przed 5. rokiem życia. Najwcześniej, bo już około pierwszego roku życia dziecka ustępują objawy alergicznego zapalenia jelita grubego. Alergia na orzeszki ziemne, ryby i owoce morza najczęściej pozostaje na całe życie. Wiadomo również, że im później wystąpiły objawy alergii pokarmowej, tym mniejsza szansa na jej całkowite ustąpienie.

W eozynofilowym zapaleniu przełyku lub całego przewodu pokarmowego dieta eliminacyjna powinna być stosowana przewlekle. Obecnie nie ma żadnego innego leczenia alternatywnego dla alergii pokarmowej.

Jeśli wiesz, że Twoje dziecko cierpi na alergię pokarmową, stosuj się do poniższych zaleceń!

  1. Zanim dasz mu coś do zjedzenia, przeczytaj uważnie etykietę umieszczoną na produkcie spożywczym. Nawet jeśli znasz dany produkt, zachowaj czujność i sprawdź jeszcze raz etykietę.
  2. Jedząc poza domem, w restauracjach, barach, zawsze pytaj kelnera, czy serwowane dziecku danie nie zawiera składnika, na który dziecko jest uczulone.
  3. Jeśli masz wątpliwości, lepiej nie pozwól mu tego zjeść!

Jeżeli w przeszłości Twoje dziecko przebyło ciężką reakcję anafilaktyczną po pokarmie, powiedz o tym nauczycielom w przedszkolu i szkole. Naucz ich, jak powinni się zachować w sytuacji reakcji anafilaktycznej u Twojego dziecka. Zostaw niezbędne leki i adrenalinę w przedszkolu/szkole lub przekaż je nauczycielowi, aby zawsze były pod ręką. Załóż dziecku bransoletkę informującą o Jego alergii i zagrożeniu reakcją anafilaktyczną.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia alergii pokarmowej?

Jeśli objawy alergii pokarmowej ustąpiły u Twojego dziecka i toleruje ono normalną dietę, to w zasadzie nie ma obaw, że wystąpi ciężka reakcja alergiczna zagrażająca jego życiu. Jednak w szczególnych sytuacjach (np. w czasie infekcji przewodu pokarmowego), zawsze istnieje możliwość, że objawy pojawią się ponownie.
Lekarz zaproponuje także kontrolne badania diagnostyczne (testy skórne), w celu ustalenia terminów wizyt kontrolnych i ewentualnego dalszego postępowania.
Należy pamiętać, że objawy uczulenia na pokarm w przeszłości stanowią czynnik ryzyka wystąpienia nowych uczuleń na inne pokarmy.
Warto w domowej apteczce posiadać lek przeciwhistaminowy i glikokortykosteroid doustny z aktualną datą ważności. Porozmawiaj z lekarzem również o konieczności zaopatrzenia dziecka w adrenalinę.
Dzieci z alergią pokarmową o opóźnionym mechanizmie, nawet jeśli nie mają objawów, powinny się zgłaszać na wizytę u specjalisty alergologa lub gastroenterologa przynajmniej raz w roku.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na alergię pokarmową?

Profilaktyka alergii pokarmowej nie daje pełnej gwarancji, że Twoje dziecko nie będzie miało objawów. Zależy to od wielu czynników opisanych na początku tego rozdziału.

Zdrowe i prawidłowe odżywianie w ciąży wpływa korzystnie na zdrowie Twojego dziecka, w tym także zmniejsza ryzyko alergii. Nie należy eliminować jakichkolwiek pokarmów z diety podczas ciąży jako profilaktyki alergii. Badania naukowe nie potwierdziły, że taka eliminacyjna dieta w ciąży zapobiega alergii u dziecka, natomiast może doprowadzić do niedoborów składników odżywczych i małej wagi urodzeniowej noworodka.

Po urodzeniu powinnaś karmić wyłącznie piersią przez minimum 4 miesiące.

Jeśli w Twojej rodzinie są choroby alergiczne i Twoje poprzednie dzieci miały alergię pokarmową, a Ty aktualnie nie możesz karmić piersią, lekarz zaleci dla Twojego dziecka specjalne mleko o składzie hipoalergicznym.

Wprowadzaj pokarmy stałe do diety dziecka, włącznie z potencjalnie uczulającymi, między 4. a 6. miesiącem jego życia.

23.11.2016
Zobacz także
  • Dieta z wykluczeniem jaj
  • Dieta bezmleczna
  • Pokrzywka u dzieci
  • Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci
  • Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja)
  • Jak zapobiegać alergii na pokarmy
Wybrane treści dla Ciebie
  • Celiakia u dzieci
  • Ostre wirusowe zapalenie wątroby u dziecka
  • Astma u dzieci - mechanizmy i przyczyny
  • Gruźlica dziecięca
  • Nadwrażliwość na pokarmy
  • Wszawica u dzieci
  • Badanie ostrości wzroku u dzieci
  • Toksoplazmoza u dzieci
  • Alergiczny wyprysk kontaktowy u dzieci
  • Wizyta adaptacyjna dziecka w gabinecie stomatologicznym
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta