Pytanie nadesłane do redakcji
Witam. Mam 16 lat i od pewnego czasu mam problem. Po wypiciu dużej ilości mleka (a mleko bardzo lubię) zaczyna boleć mnie brzuch, mam wzdęcia, a niekiedy biegunki. Ponoć po urodzeniu miałam bardzo silną skazę białkową. Jako dziecko jadłam bardzo dużo przetworów mlecznych i piłam dużo mleka. Czy to możliwe, że nietolerancja laktozy ujawniła się dopiero po 16 latach? Dziękuję i pozdrawiam serdecznie
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Nietolerancja białek zwierzęcych, w tym białek mleka krowiego, to zupełnie inna choroba niż nietolerancja laktozy. Laktoza jest dwucukrem, który znajduje się w mleku i ulega przemianie do glukozy i galaktozy. Odbywa się to z udziałem enzymu jelitowego - laktazy, którego aktywność zmniejsza się z wiekiem. Maleje już około 3.-5. roku życia.
W niektórych populacjach u znacznej części dorosłych aktywność laktazy jest zachowana na poziomie co najmniej 50%, w innych nietolerancja laktozy dotyczy nawet ponad 70% osób dorosłych. Jest ona spowodowana pewną odmiennością genetyczną (polimorfizmem 13910C>T w regionie promotorowym genu LCT na chromosomie 2q21).
W Polsce niedobór laktazy występuje u 20-37% osób dorosłych. W krajach europejskich występuje różny odsetek (5-80%) osób z hipolaktazją, u Indian i Wietnamczyków 80-100%, a 60-70% u mieszkańców Indii.
Objawy nietolerancji laktozy to wzdęcia, biegunki i bóle brzucha, a niekiedy nudności i wymioty po spożyciu mleka. U niektórych osób dolegliwości są delikatnie wyrażone, u innych mogą być nasilone. Groźne może być zmniejszone przyswajanie wapnia, zwłaszcza gdy pacjenci przyjmują równocześnie leki zmniejszające kwaśność soku żołądkowego.
Nietolerancję laktozy diagnozuje się na podstawie typowej korelacji objawów i spożycia mleka oraz stwierdzając niedobór enzymu.
Badanie polega na pomiarze stężenia wodoru w powietrzu wydechowym po spożyciu laktozy. Inne badania to ocena tolerancji laktozy poprzez pomiar stężenia glukozy po obciążeniu laktozą, badania genetyczne i test transformacji limfocytów.
Nie zawsze trzeba całkowicie rezygnować ze spożycia mleka. Czasami wystarczy jego ograniczenie w diecie. Dostępne są także tabletki z enzymem (bez recepty). Należy unikać produktów spożywczych z dodatkiem laktozy. Laktoza może znajdować się także w niektórych postaciach leków oraz w płynach.