Alarmowe objawy po urazach głowy u dzieci

Pytanie nadesłane do redakcji

1. Witam moja 3-letnia córka spadła z łóżka (wysokość ok. 30-40 cm), uderzając główką w panele podłogowe. Obserwowałam dziecko jeszcze tego samego wieczoru i dnia następnego do godziny 17 zachowywała się normalnie, tak jak zawsze, po godz. 17 zrobiła się nagle senna i płakała, że boli ją główka, po czym zwymiotowała. Udałam się z nią do szpitala, tam lekarz ogólny po sprawdzeniu źrenic, odruchów i czy ma sztywny kark stwierdził, że dziecko nie doznało urazu głowy. Jednak dalej się niepokoję, na co powinnam zwrócić uwagę w jej zachowaniu, jeśli jednak coś się z główką dzieje nie tak?
   
2. Jestem dziadkiem 2-letniego chłopca. Dwa dni temu bardzo mocno uderzył się w tył głowy. Dzisiaj nie odczuwa żadnego bólu ani nic się z nim nie dzieje. Pamięta nawet, że spadł i uderzył się o betonową podłogę tyłem głowy. Na co zawracać uwagę w dalszych dniach, czy coś robić w tym względzie, jakie ewentualnie mogą być objawy, że coś jest nie w porządku.

Odpowiedziała

dr med. Iwona Sawionek
Oddział Neurologii i Pediatrii
Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny w Warszawie

Urazy głowy są częstą przyczyną konsultacji lekarskich w grupie pacjentów pediatrycznych. Przebyty uraz tego rodzaju słusznie budzi niepokój opiekunów. Objawami szczególnie niepokojącymi, które mogą towarzyszyć urazowi głowy są zaburzenia świadomości, wymioty, drgawki, silny ból głowy. W takich przypadkach niezbędna jest konsultacja lekarza.

Jeśli natomiast nie stwierdza się objawów niepokojących, siła urazu nie była duża i dziecko czuje się dobrze, powinno mieć zapewniony odpoczynek, spokój i pozostawać pod opieką odpowiedzialnej osoby dorosłej.

Należy również pamiętać, że problem urazów głowy, to przede wszystkim problem, jak do nich nie dopuścić. Pomieszczenie, w którym przebywa dziecko powinno być bezpieczne. Śliskie podłogi typu panele lub kafelki z gładką powierzchnią nie są odpowiednie. Mogą spowodować pośliźnięcie i upadek. Położenie na nich koca lub dywanika pogarsza jeszcze sytuację - dywanik jeździ po śliskiej powierzchni. Jakimś wyjściem może być wykładzina z antypoślizgowym spodem. Małe dziecko nie powinno spać na łóżku, z którego może wypaść. Pamiętamy o barierce dostosowanej dla wieku. Bardzo ważne jest zabezpieczenie schodów. Są dostępne w sprzedaży specjalne bramki umożliwiające ich zamknięcie. Również istotne jest zabezpieczenie okien - otwieranie uchylne, odsunięcie mebli od parapetów, aby dziecko nie mogło tam wejść. Niestawianie i niesadzanie dziecka na parapecie, nawet pod opieką dorosłego. W łazience oprócz zabezpieczenia podłogi również wkładka antypoślizgowa do wanny i nawyk wycierania wychlapanej wody. Do zabaw na podwórku typu jazda na rowerku, hulajnodze, rolkach koniecznie kask na głowę.

Dziecko ma dużą potrzebę ruchu, nie chodzi o ograniczanie, ale o stworzenie bezpiecznych warunków do realizacji tej potrzeby. Warto uruchomić wyobraźnię. Warto zainwestować czas i środki w to, aby środowisko, w którym przebywa dziecko, nie stwarzało dla niego zagrożeń urazem. Jest to ważne dla zdrowia i rozwoju malucha.