Pytanie nadesłane do redakcji
Byłam z roczną córeczką w szpitalu. Miała zapalenie oskrzeli, które przeszło w zapalenie płuc. Ponieważ miała katar, trzy razy dziennie w pokoju zabiegowym pielęgniarka usuwała jej wydzielinę z nosa za pomocą cieniutkiej rurki. Dzięki tym zabiegom córeczce łatwiej było oddychać. Pielęgniarka za każdym razem mówiła, że oczyszcza jej zatoki. Po wyjściu ze szpitala przeczytałam w internecie na stronach o zdrowiu, że zatoki kształtują się w późniejszym wieku i ich leczenie można rozpocząć dopiero u kilkuletnich dzieci. Córeczka często miewa spory katar (wcześniej wiązałam go z ząbkowaniem), a w tym wieku jeszcze nie skarży się na ból głowy. Proszę o wyjaśnienie, jak to jest z tymi zatokami i w jakim wieku należy rozpocząć ewentualne leczenie.
Odpowiedział
dr n. med. Wojciech Brzoznowski specjalista otolaryngolog i otolaryngolog dziecięcy Klinika Otolaryngologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Zatoki przynosowe to przestrzenie powietrzne w kościach czaszki mające łączność z jamami nosa. Zależnie od lokalizacji wyróżnia się parzyste zatoki sitowe, szczękowe, czołowe i klinowe (ryc.). Ich rozwój nie przebiega równomiernie. Już w okresie życia płodowego zaczynają się rozwijać zatoki sitowe (3.–5. mies. życia płodowego) i szczękowych (6.–9. mies. życia płodowego). Należy zaznaczyć, że zatoki sitowe są dobrze rozwiniete już u noworodka, podczas gdy szczękowe jedynie częściowo. Te ostatnie podlegają intensywnemu wzrostowi w okresie wyrzynania się zębów stałych. Najpóźniej, bo dopiero około 6.–7. roku życia, zaczynają się upowietrzniać zatoki czołowe i klinowe, osiągając ostateczną wielkość po okresie dojrzewania płciowego.
Powyższe informacje mają znaczenie praktyczne, gdyż u dzieci do 5. roku życia możemy mieć do czynienia ze stanami zapalnymi zatok sitowych (najczęściej) i szczękowych, natomiast w późniejszym wieku również zatok czołowych i klinowych. Widać stąd także, że w każdym wieku może wystąpić stan zapalny zatok przynosowych, a co za tym idzie, konieczność wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Ryc. Zatoki przynosowe - widok od przodu i z boku (kolory: czerwony - zatoki sitowe, zielony - zatoki szczękowe, niebieski - zatoki czołowe, fiolety - zatoki klinowe)
Piśmiennictwo:
Clement P., Bluestone C., Gordts F. i wsp.: Management of rhinosinusitis in children. Int. J. Pediatr. Otorhinolaryngol., 1999; 49 (suppl. 1): 95–100 Krzeski A., Jakubczyk I.: Zapalenie zatok przynosowych u dzieci. Probl. Laryng. Codz. Prakt., 2001; 6: 3–13 Muntz H.: Zapalenie zatok przynosowych u dzieci. Curr. Opin. Otolaryngol. Head Neck Surg., 2004; 12: 505–508Zobacz także
Ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych u dzieci »Leczenie zapalenia zatok u dziecka »
Czy odczulanie ma związek z powstawaniem polipów nosa i zatok? »
Nawracające zapalenia oskrzeli u dzieci »
Częste zapalenia oskrzeli u małych dzieci »
Częste zachorowania i utrzymujący się kaszel »
Ochrona przed dymem tytoniowym »