×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Usuwanie woskowiny u dziecka

Pytanie nadesłane do redakcji

Mój syn ma dużo wydzieliny z uszu. Nie czyszczę mu uszu w środku, tylko małżowinę, to, co widać. Czy aby na pewno nie powinnam czyścić patyczkiem głębiej? Od czego zależy produkcja woskowiny? Czy można jakoś zmniejszyć jej produkcję?

Odpowiedział

dr hab. med. Bożena Skotnicka
otolaryngolog
Klinika Otolaryngologii Dziecięcej
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Woskowina (z łacińskiego cerumen) jest mieszaniną wydzielin gruczołów łojowych i potowych skóry przewodu słuchowego zewnętrznego oraz złuszczonych komórek naskórka. Jest fizjologiczną substancją pełniącą rolę ochronną oraz nawilżającą i oczyszczającą skórę tej okolicy. Jej wygląd, konsystencja i ilość są uwarunkowane genetycznie, u większości osób rasy białej i czarnej woskowina jest wilgotna, miękka, barwy od żółtej do ciemnobrązowej. Normalnie jest ona eliminowana przez mechanizmy samooczyszczania związane z przesuwaniem się naskórka i ruchami żuchwy. Niektóre osoby mają skłonność do wytwarzania dużej ilości woskowiny.

Zaleganie woskowiny w przewodzie słuchowym oraz jego zatykanie jest dość częstym problemem dotyczącym 1 dziecka na 10, 1 na 20 dorosłych oraz nasilającym się w wieku starszym (19–65% osób w wieku powyżej 65. roku życia). Objawy z tym związane to: niedosłuch (nasilenie zależy od stopnia zatkania przewodu), szumy uszne, uczucie pełności w uchu, kłucie w uchu, swędzenie, ból ucha oraz kaszel i zawroty głowy. Objawy mogą nasilać się nagle, po kąpieli i nalaniu wody do ucha. Zalegająca woskowina uniemożliwia także ocenę otoskopową błony bębenkowej w przypadku stanów zapalnych ucha środkowego (częstych w młodszym wieku dziecięcym). Najbardziej narażone na zatykanie przewodu słuchowego woskowiną są osoby z przewodem wąskim lub anatomicznie nieprawidłowym, noszące aparaty słuchowe oraz mające schorzenia dermatologiczne.

Metody stosowane do oczyszczania przewodu słuchowego zewnętrznego, także u dzieci, to: mycie zewnętrznej części mydłem i wodą w czasie codziennych zabiegów higienicznych, używanie patyczków z bawełnianą końcówką oraz kropli zawierających substancje cerumenolityczne. Panuje zgodna opinia lekarzy klinicystów (nieoparta jednak na wystarczających danych doświadczalnych), że używanie patyczków, najczęstszej metody czyszczenia uszu, nasila ryzyko zatkania przewodu słuchowego. Urazy skóry przewodu mogą także zwiększać ryzyko powstania w jej obrębie stanu zapalnego.

Metody stosowane w przypadku konieczności usunięcia woskowiny obturującej przewód słuchowy to:

  • używanie środków rozpuszczających woskowinę w postaci kropli (nie wykazano przewagi konkretnego rodzaju kropli nad pozostałymi ani większej skuteczności środków cerumenolitycznych niż soli lub wody)
  • płukanie ucha strzykawką lub systemem irygacyjnym w warunkach gabinetu lekarskiego (stosowanie wcześniej substancji powodującej zmianę konsystencji woskowiny nie wpływa istotnie na poprawę efektu płukania)
  • usunięcie woskowiny haczykiem usznym, kleszczykami, aspiracją ssącą pod kontrolą wzroku lub z użyciem mikroskopu usznego.
  • Stosowanie patyczka do oczyszczania tylko najbardziej zewnętrznej części przewodu słuchowego i małżowiny jest właściwe, nie należy wkładać go głębiej. Przy braku tendencji do zatykania przewodu takie postępowanie jest wystarczające. Przy dużej produkcji woskowiny może być konieczne regularne czyszczenie uszu co 6 do 12 miesięcy w gabinecie laryngologicznym lub stosowanie preparatów miejscowych, co zapobiega jej gromadzeniu się w przewodzie słuchowym i jego zatykaniu.
    Nie jest mi znany sposób na zmniejszenie produkcji woskowiny.

    Piśmiennictwo:

    Burton M.J., Doree C.J.: Ear drops for the removal of ear wax. Cochrane Database Syst. Rev., 2003: CD004400
    Macknin M.L., Talo H.: Effect of cotton tipped swab use on earwax occlusion. Clin. Pediatrn (Phila), 1994; 33: 14-8
    Roland P.S., T.L. Smith, S.R. Schwartz i wsp.: Clinical practice guideline: cerumen impaction. Otolaryngol. Head Neck Surg., 2008; 139: S1–S21

    21.09.2012
    Inne pytania
    • Nagłe pogorszenie apetytu u 2-letniej dziewczynki
    • Refluks żołądkowo-przełykowy u niemowląt
    • Co zrobić, aby zniknęły problemy z zasypianiem u nastolatka?
    • Guzki nad karkiem
    • Drętwienie kończyn u nastolatków - etiologia diagnostyka, różnicowanie
    Doradca Medyczny
    • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
    • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
    • Dokąd mam się udać?
    +48

    w dni powszednie od 8.00 do 18.00
    Cena konsultacji 29 zł

    Zaprenumeruj newsletter

    Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

    Dziękujemy.

    Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

    Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

    Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

    Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

    Nie, dziękuję.
    Poradnik świadomego pacjenta