×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Nietrzymanie moczu u nastolatki

Pytanie nadesłane do redakcji

Mam 17 lat i problem z nietrzymaniem moczu. To nie są tylko sytuacje wysiłku fizycznego, stresu, czy też śmiechu... Po prostu, kiedy pęcherz jest już pełny, w pewnym momencie zwieracze całkowicie puszczają i wszystko z cewki wylatuje. Jest to dla mnie krępujące, np. w kościele raz zdarzyła mi się taka sytuacja... Zastanawiam się, czy to problem z nerkami, czy muszę zgłosić się z tym do lekarza, bo to raczej nie jest normalny odruch, że w momencie wypełnienia pęcherza wszystko z niego wylatuje automatycznie, bez działania żadnych bodźców, tj. śmiech, czy wysiłek fizyczny. Bardzo proszę o radę.

Odpowiedział

dr n. med. Robert Drabczyk
specjalista chorób wewnętrznych
nefrolog
Oddział Nefrologii i Stacja Dializ
Szpital Wojewódzki, Bielsko-Biała

Nietrzymanie moczu to mimowolne częściowe lub całkowite opróżnianie pęcherza moczowego. Może być spowodowane zaburzeniami dróg moczowych lub chorobami układu nerwowego (brak kontroli nad odruchem opróżniania pęcherza).

Podstawowe dwa typy przewlekłego nietrzymania moczu to:

  • wysiłkowe nietrzymanie moczu
  • nietrzymanie moczu z nagłym parciem.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu jest najczęstszym typem, a spowodowane jest osłabieniem mięśni dna miednicy, które nie zaciskają prawidłowo cewki moczowej. Mocz wycieka bezwiednie z pęcherza, gdy rośnie w nim ciśnienie, co najczęściej zdarza się podczas wysiłku fizycznego, ale również w trakcie kaszlu, kichania lub śmiechu.

Nietrzymanie moczu z naglącym parciem jest spowodowane nieprawidłową i nadmierną aktywnością mięśni pęcherza. Występuje, często bardzo silna, potrzeba natychmiastowego oddania moczu i zwykle w ciągu kilku sekund dochodzi do wypływu moczu. Do nietrzymania moczu z naglącym parciem dochodzi, gdy pęcherz kurczy się zbyt wcześnie i nagle, zanim zostanie wypełniony i zanim otrzyma sygnał z mózgu. Znane przyczyny nietrzymania moczu z naglącym parciem to zapalenie pęcherza lub choroby neurologiczne. Jednak w większości przypadku nieznana jest przyczyna takiego zachowania pęcherza i wtedy się rozpoznaje tzw. zespół nadpobudliwego (nadreaktywnego) pęcherza.

Niekiedy nietrzymanie moczu może mieć cechy zarówno zaburzenia wysiłkowego, jak i z naglącym parciem.

Inne, rzadsze, typy to nietrzymanie moczu z powodu przepełnienia pęcherza oraz całkowite nietrzymanie moczu, gdy wypływa on stale bez uczucia parcia (przyczyną może być prze toka do pęcherza, uszkodzenie rdzenia kręgowego, a u dzieci wada wrodzona układu moczowego).

Nietrzymanie moczu może również być przemijające u osoby, która na co dzień świadomie kontroluje opróżnianie pęcherza. Przyczyną może być zapalenie pęcherza, niektóre leki (np. moczopędne lub rozluźniające mięśnie), napoje alkoholowe i zawierające kofeinę (działają moczopędnie), u niektórych osób napoje z owoców cytrusowych (podrażniają pęcherz).

W przypadku nietrzymania moczu należy udać się do swojego lekarza rodzinnego (można również zgłosić się do urologa, a kobieta może zgłosić problem swojemu ginekologowi). Występujące objawy są charakterystyczne i pozwalają wstępnie ustalić typ nietrzymania moczu (najczęściej wysiłkowe lub z naglącym parciem). U kobiety, poza typowym badaniem fizykalnym, przeprowadza się badanie ginekologiczne. Wykonuje się badanie ogólne moczu, zwykle podstawowe badania krwi oraz badanie USG układu moczowego, w tym pęcherza (gdy jest pełny oraz po opróżnieniu). Najwięcej informacji o zaburzeniach czynności pęcherza dostarcza badanie urodynamiczne.

Leczenie zależy od typu nietrzymania moczu oraz nasilenia dolegliwości. Zawsze należy usunąć przyczynę, jeżeli jest to możliwe (np. leczyć zapalenie pęcherza, odstawić leki oraz substancje działające moczopędnie). W wysiłkowym nietrzymaniu moczu u kobiety bardzo ważne jest wzmocnienie mięśni dna miednicy, co może prowadzić nawet do ustąpienia problemu. Są to tzw. ćwiczenia mięśni Kegla (czyli mięśni dna miednicy). W nietrzymaniu moczu z naglącym parciem leczenie polega na odpowiednim „treningu” pęcherza, który prowadzi do rzadszego występowania parcia oraz pozwala go kontrolować, tzn. panować nad potrzebą oddania moczu. Wszystkie ćwiczenia muszą być systematyczne, długotrwałe oraz pod kontrolą osoby z odpowiednim doświadczeniem w tym zakresie.

Niezależnie od typu nietrzymania moczu korzystne efekty dają zmiany stylu życia:

  • zmniejszenie (lub odstawienie) spożycia alkoholu i kofeiny
  • zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi i otyłości
  • ograniczenie spożycia płynów w sytuacjach, gdy chcesz uniknąć problemów lub ograniczyć problemy z wypływem moczu (np. przed spotkaniem towarzyskim, na noc itp.).

Informacje zawarte w pytaniu wskazują na obecność problemu o charakterze nietrzymania moczu. Ocena sytuacji wymaga zebrania dokładnego wywiadu, przeprowadzenia badania fizykalnego oraz zapewne badań laboratoryjnych i obrazowych. Dlatego należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który pokieruje dalszym postępowaniem.

Piśmiennictwo:

Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. Wyd. III. Medycyna Praktyczna, Kraków 2011
Radziszewski P., Dobroński P.: Nietrzymanie moczu. Wyd. I. PZWL, Warszawa 2008

27.11.2012
Wybrane treści dla Ciebie
  • Nietrzymanie moczu
Inne pytania
  • Do kiedy dziecko zaraża ospą?
  • Raczkowanie
  • Jak pielęgnować chłopięce genitalia?
  • Wrodzona szczelina błony naczyniowej oka
  • Odchylenia w wynikach badań laboratoryjnych u dziecka
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta