×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Astma wczesnodziecięca czy obturacyjne zapalenie oskrzeli?

Pytanie nadesłane do redakcji

Jestem matką 3-letniego dziecka, u którego stwierdzono astmę. Synek przyjmował leki rok z zalecenia pulmonologa, czy możliwe, żeby nie działały? Jak można pomóc dziecku z astmą wczesnodziecięcą? Syn od ponad dwóch lat choruje na obturacyjne zapalenie oskrzeli, brał leki Flixotide 50, Singulair 4 i doraźnie Pulmikort i Ventolin, nadal przy każdym katarze kończy się tak samo.

Odpowiedziała

dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna „Podgórna” w Szczecinie

Szanowna Pani,
W pytaniu używa Pani dwóch określeń: astma wczesnodziecięca oraz obturacyjne zapalenie oskrzeli. Są to różne choroby, chociaż mogą występować w nich podobne objawy.

Obturacyjne zapalenie oskrzeli najczęściej wywołane jest infekcją wirusową, w następstwie której dochodzi do stanu zapalnego oskrzeli. Choroba manifestuje się produktywnym (wilgotnym) kaszlem, ponieważ dziecko nie potrafi odkrztuszać, często napad kaszlu zakończony jest wymiotami. Zalegająca w oskrzelach wydzielina powoduje ich przejściowe zwężenie, stąd okresowe świsty słyszalne zwłaszcza w fazie wydechowej oddechu.

Choroba często poprzedzona jest nieżytem nosa.

Na obturacyjne zapalenia oskrzeli chorują głównie małe dzieci. Wynika to ze zwiększonej zachorowalności maluchów na infekcje wirusowe (nie w pełni dojrzała odpowiedź układu odpornościowego) oraz ze specyfiki budowy układu oddechowego.

Zachorowaniom sprzyja przebywanie dzieci w zatłoczonych pomieszczeniach, kontakt z innymi maluchami (żłobki, przedszkola), starsze rodzeństwo (przenoszenie infekcji), „przegrzewanie” dzieci, oraz choroby współtowarzyszące, takie jak np. niedokrwistość, przerost trzeciego migdałka itp.

Niezwykle ważnym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na infekcje dróg oddechowych jest bierne palenie tytoniu.

Obturacyjne zapalenie oskrzeli wywołane zakażeniem wirusowym leczy się wyłącznie objawowo.

Stosuje się leki rozluźniające wydzielinę oskrzelową (mukolityki), inhalacje fizjologicznego lub 3% roztworu chlorku sodu, w przypadku wysokiej temperatury leki przeciwgorączkowe.

Bardzo istotne jest odpowiednie nawodnienie dziecka.

Po chorobie przez kilka tygodni może się utrzymywać kaszel. Z każdym dniem jego nasilenie powinno być coraz mniejsze, jeśli tak się nie dzieje, należy podejrzewać wtórne nadkażenie bakteryjne i włączyć antybiotykoterapię.

W okresie pomiędzy infekcjami nie obserwuje się występowania świszczącego oddechu czy suchego kaszlu.

W razie nawracających zapaleń oskrzeli warto rozważyć czasową rezygnację ze żłobka lub przedszkola, zmianę klimatu, leczenie preparatami immunostymulującymi.

Dla prawidłowego rozwoju układu odpornościowego bardzo ważne jest szczepienie dziecka zgodne z obowiązującym kalendarzem szczepień ochronnych.

Druga, wymieniana przez Panią choroba – astma ma nieco inny przebieg.

W większości przypadków (ok. 80%) choroba wywołana jest uczuleniem na alergeny powietrznopochodne (alergeny roślin, roztoczy kurzu domowego, zwierząt, zarodników grzybów) rzadziej na alergeny pokarmowe (np. alergeny mleka krowiego, jaja).

Czynnikiem zaostrzającym chorobę mogą być infekcje wirusowe, niektóre leki, czynniki atmosferyczne, wysiłek fizyczny.

Typowym objawem astmy jest świszczący oddech (gwizd w czasie wydechu), uczucie utrudnionego oddechu, ból w klatce piersiowej (objawów tych nie potrafią zgłosić małe dzieci), napadowy suchy kaszel.

Wymienione objawy występują w różnym nasileniu również w okresie pomiędzy infekcjami.

W nieleczonej astmie kaszel wybudza pacjenta 2–3 godziny po zaśnięciu, we wczesnych godzinach porannych. Charakterystyczne jest występowanie świszczącego oddechu, kaszlu po wysiłku, emocjach, po kontakcie z zimnym powietrzem (np. spacer w okresie zimowym).

Rozpoznanie astmy u najmłodszych dzieci jest bardzo trudne. Wymaga ono wykluczenia wszystkich chorób, w przebiegu których może wystąpić świszczący oddech, nieproduktywny (suchy) kaszel.

Prawdopodobieństwo astmy zwiększa występowanie chorób alergicznych w najbliższej rodzinie.

Rozpoznanie choroby potwierdza prawidłowa odpowiedź pacjenta na leczenie oraz nawrót objawów po jego zbyt wczesnym przerwaniu.

Podstawowymi lekami stosowanymi w leczeniu astmy są wziewne glikokortykosteroidy (Pani dziecko stosowało: Flixotide i Pulmicort) podawane za pomocą inhalatorów pneumatycznych lub komór inhalacyjnych. Ważna jest prawidłowa technika inhalacji – maseczka powinna ściśle przylegać do twarzy dziecka. Inhalacja powinna trwać odpowiednio długo. Do leków przeciwzapalnych należą również leki antyleukotrienowe (u Pani dziecka stosowano Singulair). Działanie leków antyleukotrienowych w porównaniu z glikokortykosteroidami jest znacznie słabsze.

W trakcie nasilenia objawów stosuje się dodatkowo krótko działające leki rozszerzające oskrzela (np. Ventolin).

W sytuacji Pani dziecka należy się zastanowić, czy dziecko na pewno choruje na astmę. Jeśli tak, to czy ma odpowiednio dobraną dawkę leku i czy prawidłowo wykonuje inhalacje.

Piśmiennictwo:

Błażowski Ł., Kurzawa R., Widerska-Kurzawa A.: Diagnostyka i leczenie kaszlu przewlekłego u dzieci. Przewodnik lekarza praktyka. Część II - leczenie. Terapia. W gabinecie lekarza rodzinnego. 2011, XIX, 12 (266): 18–20.
Bokiej J., Joks A., Zatwarnicki K.: Wybrane zagadnienia z aerozoloterapii: nebulizacja czy komora inhalacyjna z p MDI. Terapia. W gabinecie lekarza rodzinnego. 2011, XIX, 5 z2(257); 91–92.
Emeryk A., Bartkowiak-Emeryk M., Kowalska M.: Lizaty bakteryjne w zakażeniach dróg oddechowych. Terapia. W gabinecie lekarza rodzinnego. 2011; XIX, 12 (266): 37–43.
Pawliczak R.: Astma oskrzelowa a infekcje. Terapia. Alergologia, 2009; XVII, 3, (222): 64-68.

23.10.2012
Inne pytania
  • Postępowanie w urazach głowy u dzieci
  • Bóle wzrostowe u 14-latki
  • Usuwanie woskowiny u dziecka
  • Czy poprzez zaklejanie oka można leczyć zeza?
  • Próchnica wczesna
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta