Przedwczesne powiększenie gruczołów piersiowych

Pytanie nadesłane do redakcji

Witam! Moja córka ma 6 lat, w lipcu skończy 7. Od wakacji zauważyłam u niej podczas kąpieli, że jej piersi są powiększone (tak jakby miała małe guzki opuchnięte pod skórą) po kilku dniach ten stan mija. Przy bilansie powiedziałam o wszystkim pediatrze, ale wtedy piersi nie były już spuchnięte. Lekarka kazała kontrolować i zgłosić się w przypadku ponownego opuchnięcia. Dzisiaj w kąpieli zauważyłam, że piersi są opuchnięte. Zgłosiłam się do pediatry, który zbadała dziecko i powiedziała, że nie będzie nic zgadywać, tylko wyśle nas do poradni endokrynologicznej dla dzieci. Niestety czas oczekiwania to ponad 2 miesiące do szpitala oddalonego o ponad 80 km. W moim mieście nie ma endokrynologa dziecięcego, więc nie mogę nawet prywatnie umówić się na wizytę. Co prawdopodobnie dolega mojej córce? Czy to może jest przedwczesne dojrzewanie? Dodam jeszcze, że moja córka rośnie normalnie, jej wzrost jest zakwalifikowanyna 50. centylu,masa ciała na 75. wentylu. Jedyne niepokojące objawy, to oprócz nabrzmiałych piersi, szybkie tempo wymiany uzębienia (dentystka powiedziała, że jest szybki wzrost i wymiana na zęby stałe, ale nie ma powodu do niepokoju). Proszę mi podpowiedzieć jakie badania przejdzie moja córka i czy mam powody do zmartwień. Dziękuję za odpowiedż. Pozdrawiam

Odpowiedziała

dr n. med. Ewa Krajewska-Siuda
endokrynolog, pediatra
Poradnia Endokrynologiczna
Centrum Medyczne Enel-Med
Centrum Leczenia Chorób Serca i Naczyń Unicardia

Wiek córki i objawy nie są typowe dla izolowanego przedwczesnego powiększenia gruczołów piersiowych (thelarche praecox – TP). Tym bardziej wskazana jest wizyta u endokrynologa, który na podstawie wywiadu, badania fizykalnego i badań dodatkowych będzie starał się zróżnicować, czy powyższe objawy są uwarunkowane hormonalnie, jeżeli tak, diagnostyka sprowadza się do różnicowania pomiędzy izolowanym a prawdziwym przedwczesnym dojrzewaniem płciowym. Istotne wydają się odpowiedzi na następujące pytania:

• jakie jest roczne tempo wzrastania?
• jaki jest potencjał wzrostowy rodziców i rodzinny model dojrzewania płciowego?
• jaki jest wiek kostny?

Konieczne mogą okazać się także badania laboratoryjne z oznaczeniem stężenia: hormonów tarczycy, estradiolu, gonadotropin, prolaktyny, czy badaniem ultrasonograficznym miednicy małej. Uzyskanie, takich danych, jak:

• brak przyspieszenia tempa wzrastania
• brak owłosienia płciowego
• brak przyspieszenia wieku kostnego
• przedpokwitaniowe wymiary macicy i jajników w badaniu ultrasonograficznym miednicy małej
• przedpokwitaniowe stężenie gonadotropin i estradiolu w surowicy

upoważnia nas do rozpoznania TP.

TP uważany jest za łagodny objaw kliniczny niewymagający leczenia, który występuje najczęściej u dziewczynek w wieku poniżej 2 lat, rzadziej między 3. a 8. rokiem życia. Jego patogeneza nie została w pełni wyjaśniona. Uważa się, że może to być objaw:

• częściowego przedwczesnego pobudzenia osi przysadkowo-podwzgórzowej, manifestującego się izolowanym wzrostem stężenia FSH
• nieznacznego wzrostu stężenia estradiolu w surowicy
• nadwrażliwości tkanki gruczołowej na estradiol.

Dzieci z rozpoznaniem TP nie wymagają leczenia, jednak niezbędna jest długotrwała obserwacja w celu wykluczenia ewentualnej progresji dojrzewania. Stwierdzenie chociaż jednego objawu dojrzewania towarzyszącego TP wymaga wykonania pełnej diagnostyki endokrynologicznej z oznaczeniem stężenia gonadotropin po stymulacji GnRH.

Zalecanie wykluczenia z diety mięsa kurcząt w chwili obecnej nie ma uzasadnienia naukowego.