Pytanie nadesłane do redakcji
Mam lat 15. Dokładnie rok temu przez miesiąc miałem nogę w gipsie z powodu zwichnięcia rzepki. Stało się to na meczu piłkarskim. Od tej pory mam ogromne problemy. Już 4 razy czułem ten sam ogromny ból i to samo "gruchnięcie" kolana, boli mnie tydzień i przestaje. Nie mogę kopać piłki tą nogą, bo wiem, że znów się pojawi ból. Lekarz wykonujący USG powiedział mi, że mam za płytką bruzdę kolana i ta rzepka, nie ma gdzie "siedzieć". Mam mieć zabieg rekonstrukcji więzadła MPFL, na czym to polega? Mam pod kolanem bardzo dużą górkę - USG wykazało, że nie jest to cysta Bakera, lecz mięsień. Mięsień? Dlaczego to się pojawiło? Lekarz powiedział, że to w niczym nie przeszkadza - ale przecież u zdrowego człowieka czegoś takiego nie ma.
Odpowiedział
dr hab. med. Jerzy Sułko
Oddział Ortopedyczno-Urazowy
Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie
Zwichnięcie rzepki leczymy zwykle za pomocą opatrunku gipsowego. Jeśli podczas zwichnięcia doszło do towarzyszącego złamania fragmentu kości, w tym oderwania kostnego przyśrodkowego brzegu rzepki, to postępowaniem z wyboru jest leczenie operacyjne.
Następstwem przebytego zwichnięcia rzepki może być u niektórych chorych nawracające zwichanie tej rzepki, jeśli więzadła od strony przyśrodkowej kolana są uszkodzone (lub zbyt wiotkie). Określamy to jako "nawracające zwichnięcie rzepki".
Twój opis dolegliwości ze strony kolana sugeruje, że właśnie z taką sytuacją mamy do czynienia.
Lekarz, który wykonywał USG mógł zaobserwować, że okolica nadkłykciowa kości udowej, czyli miejsce gdzie rzepka się prawidłowo znajduje, jest zbyt płytka. To jeden z elementów predysponujących do wystąpienia zwichnięcia rzepki. Zapewne tak jest w Twojej sytuacji. Inne cechy predysponujące do zwichnięcia, to np. nieidealne wykształcenie samej powierzchni stawowej rzepki, nadmierna koślawość kolana. Zwykle w obrazie klinicznym powoduje to widoczne, nieco skośne ustawienie rzepki - taka sytuacja w niesprzyjających okolicznościach sprzyja wystąpieniu zwichnięcia rzepki.
Jeśli występuje nawracające zwichnięcie rzepki, czyli powtarza się jej przemieszczanie na bok, to w takich sytuacjach wskazane jest leczenie operacyjne. Polega ono ogólnie na rekonstrukcji więzadła MPFL - to znaczy zszyciu, odtworzeniu lub wzmocnieniu więzadeł znajdujących się od strony przyśrodkowej rzepki, tak by wzmocnione "trzymały rzepkę" w prawidłowej pozycji. MPFL to angielski skrót od nazwy Medial Patello- Femoral Ligemant, czyli przyśrodkowe więzadło rzepkowo-udowe.
Uwypuklenie pod kolanem (w dole podkolanowym) zazwyczaj jest torbielą, taką włóknistą strukturą wypełnioną płynem stawowym. Jeśli USG nie potwierdziło obecności torbieli, a wykazało uwypuklony mięsień, to należy przyjąć, że doktor prawidłowo to ocenił. W razie wątpliwości należy zasięgnąć opinii jeszcze innego lekarza. Zarówno pierwsza, jak i druga diagnoza sugeruje zmianę, która jest niegroźna. Tylko w sytuacjach, kiedy zmiana się powiększa, powoduje bóle, można rozważać leczenie.