Pytanie nadesłane do redakcji
Moja 19-miesięczna córeczka ma 86 cm wzrostu i waży 16 kg. Chciałabym wiedzieć o ile za dużo mała waży?
Odpowiedziała
lek. med. Katarzyna Jamruszkiewicz
Zakład Medycyny Rodzinnej, Szpital Uniwersytecki, Kraków
Ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. W przypadku dzieci rozwój oceniamy na podstawie siatek centylowych. Na siatkach naniesiony jest wiek dziecka oraz poszczególne wskaźniki, np. masa ciała, wzrost, BMI. Siatki centylowe są odrębne dla chłopców i dla dziewczynek. Możemy z nich odczytać, jak nasze dziecko rozwija się w stosunku do ogółu populacji dziecięcej w tym wieku.
O otyłości mówimy, jeśli BMI dziecka jest powyżej 95. centyla.
Na podstawie siatek centylowych, które obecnie znajdują się w książeczkach zdrowia (wg I. Palczewskiej i Z. Niedźwiedzkiej 2001 r.), możemy stwierdzić, że Pani córka, jeśli chodzi o wzrost jest na 97. centylu, a więc jest dzieckiem wyższym niż większość jej rówieśników. Natomiast jeśli chodzi o masę ciała jest ponad siatką centylową. Średnia waga w tym wieku dla dziewczynek wynosi ok. 11,5 kg, natomiast dla 97. centyla - nieco mniej niż 14,5 kg.
Nie wiem jak dotychczas rozwijała się dziewczynka, czy przytyła nagle, jaka jest jej dieta i aktywność fizyczna. Jeśli nadmiar masy ciała wynika ze zbyt dużej podaży kalorii, zachęcam do wyeliminowania lub maksymalnego ograniczenia słodyczy, jeśli je jada, rezygnację z wszelkiego rodzaju słodkich napojów, herbatek, soczków, a podawanie do picia jedynie wody, ograniczenie wysokokalorycznych dodatków do posiłków, np. śmietany do zupy, ograniczenie liczby posiłków do 3 głównych dań i 2 przekąsek, podawanie dziecku surowych i gotowanych warzyw, chudego nabiału i mięsa, węglowodanów złożonych - kasze, brązowy ryż, ciemne pieczywo.
Dobrze jest tez zapewnić córeczce dużo aktywności fizycznej - spacery "na nóżkach", nie w wózku, zabawy ruchowe w domu.
Proponuję założyć "dzienniczek żywienia", w którym przez kilka dni będzie Pani notowała wszystkie posiłki, przekąski swojego dziecka oraz zgłoszenie się z nim do lekarza prowadzącego dziecko. Lekarz prowadzący będzie mógł zanalizować ilość spożywanych przez dziecko posiłków, dokonać dokładnych pomiarów, porównać je z poprzednimi. Mając dokumentację córeczki i zbierając od Pani wywiad, w tym również wywiad rodzinny, badając dokładnie dziecko będzie mógł stwierdzić czy wystarczy modyfikacja diety i ruch, czy jest konieczność wykonania badań dodatkowych w kierunku chorób, które mogą wywoływać otyłość.
