Pytanie nadesłane do redakcji
Bardzo proszę o pomoc w wyjaśnieniu, skąd mogą się brać takie różnice w badaniach i zalecanych okularach dla dziecka (obecnie 3,5-roczne). Byliśmy w sumie u 3 lekarzy (w kolejności A, B, C, B). Wizyty u okulistów zaczęły się od leczenia gradówek. 03.2012 (synek miał 21 mies.) lekarka A stwierdziła w badaniu: wada: +3,5D +3,5D zalecone okulary: OP: +2,0D OL: +2,0D. Postanowiliśmy poradzić się innego okulisty. 05.2012 (synek miał prawie 2 lata) lekarka B stwierdziła podobną wadę, ale nie zaleciła jeszcze noszenia okularów (wada miała się sama skorygować), okularów nie nosił. 04.2013 (synek miał prawie 3 lata) lekarka B stwierdziła wada OP: +3,0D OL: +4,0D, brak zalecenia okularów, kontrola za 7-8 miesięcy. 09.2013 (synek miał ponad 3 lata) lekarz C (polecony przez znajomych) stwierdził wada: OP: +4,0D OL: +5,0D cyl: -0,5 oś 140° okulary: identyczne, jak wada. Gdyby dziecko nie chciało nosić okularów, zasugerował przepisanie kropelek, po których dziecko będzie chętnie nosiło okulary. Oczy były zakropione około 40 min. Postanowiliśmy kontrolnie wrócić do lekarki B. 09.2013 (synek miał ponad 3 latka) lekarka B (na wizycie kontrolnej) stwierdziła wada: OP: +2,5D cyl: +0,5 OL: +3,25D cyl: +1,25 oś 77°. Okularów nie zaleciła. Zwróciliśmy uwagę, że naszym zdaniem lewe oko troszkę ucieka do środka. Lekarka przyjrzała się, przyznała nam rację, sprawdziła rozstaw źrenic i jednak zaleciła już okulary: OP: +1,5D OL: +1,5D. Stwierdziła, że moc okularów ma być słabsza niż wada, bo inaczej dziecku źle się będzie patrzyło. Byliśmy ostatnimi pacjentami, wydawało nam się, że mały miał krótko zakropione oczy przed badaniem. W tej chwili już nie wiemy, który z lekarzy ma rację i jak mamy postąpić.
Odpowiedziała
dr n. med. Beata Kaczmarek
Instytut Leczenia Zeza w Krakowie
Wbrew pozorom, różnice, które Państwo podajecie nie są aż takie duże, jak mogłoby się w pierwszej chwili wydawać. Mylące mogą być dwa różne systemy zapisywania szkieł cylindrycznych - można je zapisywać w systemie plusowym lub minusowym. Po odpowiednim przeliczeniu podanych przez Państwa wartości na system cylindrów minusowych, wyniki wady wzroku zbadane przez kolejnych okulistów kształtują się następująco:
| Okulista A: | prawe oko: +3,5 D | lewe oko: +3,5 D |
| Okulista B: | prawe oko: +3,0 D | lewe oko: +4,0 D |
| Okulista C: | prawe oko: +4,0 D | lewe oko: +5,0 D z cylindrem -0,5 D |
| Okulista B: | prawe oko: +3,0 D z cylindrem -0,5 D | lewe oko: +4,5 D z cylindrem -1,25 D |
Po uważnym przyjrzeniu okazuje się, że wyniki między kolejnymi badaniami są dość zbliżone. Różnice mogą być spowodowane trudnościami w badaniu małego dziecka. Dodatkowo, aby w pełni uwidocznić wadę wzroku u małego dziecka, konieczne jest zastosowanie kropli porażających akomodację. Jeśli dziecko płacze lub zaciska powieki, skuteczność działania tych kropli może być w różnym stopniu ograniczona i w rezultacie wynik badania może być zaniżony. Prawdopodobnie więc wynikiem najbardziej zbliżonym do prawdziwego jest badanie okulisty C.
Chciałabym jednak zwrócić Państwa uwagę, że najprawdopodobniej lewe oko ma większą wadę wzroku niż prawe. Stwarza to zagrożenie, że w konsekwencji lewe oko może być okiem słabowidzącym, czyli okiem niewytrenowanym w patrzeniu. Aby temu zapobiec, zaleca się stałe noszenie przez dziecko okularów. Dodatkowo należy systematycznie sprawdzać widzenie w obu oczach i w razie stwierdzenia gorszego widzenia w lewym oku zastosować zaklejanie prawego oka, aby pobudzić lewe oko do intensywniejszej pracy. Moc zalecanych okularów zależy od widzenia lewego oka i ewentualnego pojawienia się zeza. W przypadku zeza należałoby przepisać okulary odpowiadające stwierdzonej wadzie wzroku - czyli jak okulista C.
