×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Objawy skórne u dzieci: plamki, krosty, bąble

, lek. med. Adriana Polańska*
* Katedra i Klinika Dermatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Badanie skóry dziecka powinno stanowić rutynowy element codziennych czynności związanych z pielęgnacją, może bowiem dostarczyć wielu cennych informacji ułatwiających prawidłowe rozpoznanie choroby.

Skóra

Skóra jest największym narządem organizmu człowieka, przystosowanym do pełnienia wielu różnorodnych funkcji. Jest barierą dla czynników fizycznych, chemicznych, mechanicznych, ochrania organizm przed utratą płynów wewnątrzustrojowych, odbiera bodźce zewnętrzne, a także stanowi miejsce przebiegu szeregu reakcji układu immunologicznego.

Składa się z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej oraz tzw. przydatków skóry, do których zaliczamy gruczoły, włosy oraz paznokcie.

Objawy chorób skóry - wykwity

Objawami chorób skóry są zmiany skórne zwane fachowo wykwitami. Procesy chorobowe doprowadzające do powstawania wykwitów mogą przebiegać w obrębie każdej z wymienionych wyżej części skóry z osobna lub mogą dotyczyć jednocześnie jej wszystkich warstw. Również zaburzenia ogólnoustrojowe mogą przyczynić się do powstawania zmian skórnych.

Ocena wykwitów stanowi podstawę badania dermatologicznego przeprowadzanego przez lekarza i zasadniczy element rozpoznania chorób skóry (tzw. dermatoz). Opierając się na oglądaniu zmian skórnych gołym okiem, a także na ich dotykaniu (badanie palpacyjne), oraz po uwzględnieniu danych uzyskanych na podstawie wywiadu lekarskiego, lekarz stawia diagnozę.

Na co rodzic powinien zwracać uwagę, oglądając skórę dziecka?

Oglądając zmiany skórne u dziecka warto zwrócić uwagę na ich umiejscowienie. Ważna jest również liczba wykwitów (pojedyncze, liczne), ich rozmieszczenie (symetryczne jak np. w łuszczycy; asymetryczne np. w grzybicy skóry gładkiej; jednostronne np. w półpaścu; uogólnione, zwane erytrodemią, np. w atopowym zapaleniu skóry), a także ich kolor (zmiany czerwone są zwykle związane ze stanem zapalnym).

Dotykając zmiany skórne, należy sprawdzić ich rodzaj (zmiany płaskie lub wyniosłe — wypukłe) oraz powierzchnię (gładkie, szorstkie np. łuski, strupy).

Dziecko należy zbadać także w obrębie owłosionej skóry głowy, obejrzeć paznokcie, a także błony śluzowe jamy ustnej oraz narządów płciowych.

Zwróć uwagę, czy dziecko nie skarży się na świąd skóry, ból lub nie jest nadmiernie wrażliwe na bodźce dotykowe (tzw. przeczulica).

Rodzaje wykwitów skórnych
Zmiany płaskie (różnią się od otaczającej skóry jedynie zabarwieniem)
  • Plamki: mogą mieć czerwone lub różowe zabarwienie np. w przebiegu chorób infekcyjnych (płonica, różyczka, odra)
  • Plamy (większe od plamek): np. zmiany wrodzone — niektóre naczyniaki
Zmiany wyniosłe spoiste, zwarte (wyczuwalne dotykiem, uniesione ponad powierzchnię skóry)
  • Grudki: np. w przebiegu łuszczycy, wyprysku
  • Guzki (większe od grudek, sięgające głębszych warstw skóry): np. zmiany wrodzone — niektóre naczyniaki
  • Blaszki: powstają wskutek łączenia się pojedynczych wykwitów, np. blaszki łuszczycowe
Zmiany wyniosłe wypełnione płynem
  • Zmiany pęcherzowe (pęcherzyki — małe; pęcherze — większe): zawierają przezroczysty płyn, np. w przebiegu opryszczki
  • Krosty: zawierają mętną treść (ropę) np. w przebiegu chorób bakteryjnych
Zmiany z uszkodzoną powierzchnią
  • Nadżerka: powierzchowny ubytek naskórka, np. oparzenie słoneczne, urazy
  • Owrzodzenia: ubytek głębszy, sięgający skóry właściwej, np. w przebiegu chorób naczyniowych
  • Pęknięcia: linijne przerwanie ciągłości skóry, powstałe wskutek jej pogrubienia, np. w przebiegu przewlekłego wyprysku dłoni
Inne
  • Bąbel: przejściowa zmiana powstała wskutek obrzęku skóry, typowa dla pokrzywki
  • Blizna: zagojona zmiana skórna, powstała w miejscu uszkodzenia skóry właściwej

Badanie skóry dziecka powinno stanowić rutynowy element codziennych czynności związanych z pielęgnacją, może bowiem dostarczyć wielu cennych informacji ułatwiających prawidłowe rozpoznanie choroby.

Istotny jest moment pojawienia się wykwitów, długość ich utrzymywania się (krótkotrwałe utrzymywanie się wykwitów jest charakterystyczne dla pokrzywek), a także zmiana ich wyglądu w czasie (np. w przebiegu wyprysku). Zmiana koloru, wielkości oraz grubości znamienia barwnikowego odgrywa istotną rolę we wczesnym wykrywaniu czerniaka – jednego z groźniejszych nowotworów.

Kiedy zmiany skórne nie wymagają pilnej konsultacji lekarza?

Większość wykwitów skórnych (takich jak plamki, grudki) jest związana z łagodnymi dermatozami, które wymagają leczenia preparatami miejscowymi (np. maści, kremy przepisywane przez dermatologa).

W przypadku niektórych chorób skóry wskazana jest ciągła opieka specjalisty dermatologa i, niejednokrotnie, przyjmowanie leków doustnych.

Kiedy należy zgłosić się z dzieckiem do lekarza?

Niewątpliwie pilnej konsultacji dermatologicznej wymagają zmiany szybko szerzące się, przebiegające z zajęciem znacznych obszarów skóry, którym towarzyszą objawy ogólne (gorączka, dreszcze, uporczywy świąd czy ból).

Do niepokojących objawów zaliczyć można liczne, szybko powstające pęcherze, oddzielenie się naskórka od skóry (jak w oparzeniu słonecznym), a także szybko powstające wybroczyny. Do lekarza specjalisty należy także zgłosić się z dzieckiem, u którego długo utrzymują się zmiany skórne oraz z wykwitami pojawiającymi się na błonach śluzowych.

29.03.2017
Zobacz także
  • Jak chronić dziecko przed słońcem
  • Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej
  • Jakie preparaty stosować do pielęgnacji skóry niemowlęcia i małego dziecka?
  • W jaki sposób należy pielęgnować skórę okolicy pieluszkowej
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta