×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Ochrona przed dymem tytoniowym

Prof. dr hab. med. Andrzej Milanowski
Klinika Pediatrii, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa

Dym tytoniowy zawiera kilka tysięcy różnych związków chemicznych, z których większość działa toksycznie na organizm człowieka. Najważniejsze z nich to nikotyna i jej główny metabolit – kotynina oraz tlenek węgla, formaldehyd, metale ciężkie i rakotwórcze węglowodory aromatyczne. Toksyczność substancji zawartych w dymie tytoniowym jest tak duża, że papierosy można nazwać legalnie sprzedawaną trucizną.


Fot. pixabay.com

Palenie tytoniu uważa się za główny czynnik ryzyka rozwoju raka płuc oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. U palaczy częściej występuje zawał serca, udar mózgu i nadciśnienie tętnicze, a także choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz zarostowe zapalenie tętnic obwodowych, prowadzące do martwicy kończyn i konieczności ich amputacji. Szacuje się, że w Polsce jest około 10 milionów palaczy, a każdego roku z powodu chorób związanych z paleniem tytoniu umiera 100 000 osób.

W związku ze znacznym rozpowszechnieniem tego nałogu w Polsce, wiele dzieci jest narażonych na działanie dymu tytoniowego w środowisku domowym.

Zapamiętaj, że toksyczne substancje zawarte w dymie tytoniowym przenikają przez łożysko do płodu, a po urodzeniu niemowlę wchłania je z mlekiem matki oraz przez płuca, wdychając dym.

Palenie bierne jest równie szkodliwe jak czynne, dlatego przebywając wśród palaczy w ciąży lub w okresie karmienia piersią, narażasz swoje dziecko w takim samym stopniu, jakbyś sama paliła.

Dlaczego nie wolno palić w czasie ciąży?

Nie pal tytoniu w czasie ciąży ani nie przebywaj w zadymionych pomieszczeniach w towarzystwie osób palących.

  • Czynne i bierne palenie wpływa niekorzystnie na organizm kobiety ciężarnej i rozwijającego się płodu.
  • U kobiet palących częściej zdarzają się porody przedwczesne, a u ich potomstwa znamiennie częściej występują cechy wewnątrzmacicznego zahamowania rozwoju (tzw. dystrofa wewnątrzmaciczna) i wady wrodzone. Dzieci te częściej także umierają w okresie okołoporodowym.
  • Mechanizm szkodliwego działania dymu tytoniowego na dziecko w okresie wewnątrzłonowym jest złożony. Nikotyna zmniejsza ukrwienie macicy i łożyska, a pośrednio – także płodu. Po wypaleniu jednego papierosa przepływ krwi przez łożysko zmniejsza się aż o 20%, co wydatnie pogarsza warunki rozwoju dziecka.
  • Zgodnie z ostatnio opublikowanymi wynikami badań, ekspozycja dziecka na dym tytoniowy podczas ciąży jest przyczyną zaburzeń wrodzonej odporności nieswoistej oraz innych mechanizmów odpornościowych. Efektem hamującego działania składników dymu tytoniowego na układ odpornościowy jest większa skłonność do zakażeń dróg oddechowych oraz reakcji alergicznych ze strony układu oddechowego i pokarmowego, zwłaszcza w 1. roku życia.
  • Palenie tytoniu przez kobietę w ciąży wiąże się z częstszym występowaniem zaburzeń czynności poznawczych, może być także przyczyną trudności w nauce, problemów z zachowaniem oraz koncentracją uwagi u dziecka w późniejszym okresie życia.

Jeżeli jesteś w ciąży lub urodziłaś dziecko, a palisz papierosy – zerwij natychmiast z nałogiem. Zwróć się do lekarza z prośbą o fachową pomoc.

  • Lekarz może Cię także skierować do poradni antynikotynowej, gdzie uzyskasz pomoc specjalistów z doświadczeniem w tej dziedzinie (w tym wsparcie psychologa).
  • W aptekach są dostępne środki farmakologiczne, które skutecznie pomagają zerwać z nałogiem. Zapytaj lekarza o najlepszy środek dla Ciebie.
  • Możesz także zadzwonić pod ogólnopolski bezpłatny numer telefonu 0-801-108-108 (od poniedziałku do piątku w godz. 11.00–19.00, a w soboty w godz. 11.00–15.00) – uzyskasz tam poradę, jak rzucić palenie , a także otrzymasz wsparcie psychologiczne i pomoc w przezwyciężeniu złego samopoczucia w pierwszym okresie bez papierosa. Pod tym numerem telefonu dowiesz się także, gdzie znajdują się stacjonarne poradnie pomocy palącym w Twojej okolicy.
  • Jeżeli Twój mąż pali papierosy, namów go do zerwania z tym nałogiem.

Dlaczego nie można palić tytoniu w obecności dziecka?

Nie pal tytoniu w obecności dziecka ani nie przebywaj z nim w zadymionych pomieszczeniach w towarzystwie osób palących.

  • W wielu badaniach wykazano związek pomiędzy nałogiem palenia tytoniu przez rodziców a zaburzeniem czynności płuc, częstszym występowaniem astmy oraz zakażeń układu oddechowego u ich potomstwa.
  • Szkodliwy efekt jest jeszcze większy, jeżeli matka paliła tytoń w ciąży, niż gdy zaczęła palić lub powróciła do nałogu po urodzeniu dziecka. Ryzyko zachorowania na zapalenie płuc i oskrzeli wymagające leczenia w szpitalu jest 2-krotnie większe u dzieci matek palących, a niewątpliwie jeszcze większe, gdy matka paliła w czasie ciąży. Bierne narażenie na dym tytoniowy jest przyczyną nawracających zapaleń ucha środkowego (ostrego i wysiękowego), które wymagają częstych wizyt u laryngologa.
  • Najpoważniejszą konsekwencją narażenia niemowlęcia na dym tytoniowy jest zwiększone ryzyko zgonu w wyniku zespołu nagłej śmierci niemowląt (SIDS).
  • Dziecko narażone na dym tytoniowy jest także przewlekle niedotlenione. Dym tytoniowy zawiera bowiem tlenek węgla, który kilkadziesiąt razy silniej niż tlen wiąże się z hemoglobiną - barwnikiem czerwonych krwinek, transportującym tlen do tkanek i narządów całego organizmu. W związku z tym do tkanek dociera mniej tlenu, co hamuje wzrastanie i rozwój organizmu dziecka.



Artykuł pochodzi z przewodnika dla rodziców Pierwsze 2 lata życia dziecka wydanego przez Medycynę Praktyczną, Kraków 2012

14.09.2012
Zobacz także
  • Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
  • Choroba wieńcowa
  • Nadciśnienie tętnicze
  • Śmierć łóżeczkowa – jak zminimalizować ryzyko jej wystąpienia
  • Jak ubierać małe dziecko?
  • Pielęgnacja skóry noworodka, kąpiel noworodka i niemowlęcia
Wybrane treści dla Ciebie
  • Ból pleców u dziecka
  • Małe dziecko u dentysty
  • Wszawica u dzieci
  • Autyzm
  • Krztusiec (koklusz) u dziecka
  • Niedoczynność tarczycy u dzieci
  • Alergia pokarmowa u dzieci
  • Kamica przewodów żółciowych u dzieci
  • Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
  • Zaburzenia somatyzacyjne u dzieci i młodzieży
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta