×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Czy szczepić dziecko?

Pytanie nadesłane do redakcji

Ostatnio można usłyszeć coraz więcej informacji na temat dużej szkodliwości szczepień małych dzieci, także tych szczepień obowiązkowych, a także różnych chorób zaistniałych po szczepieniu. W wielu źródłach oraz relacjach rodziców pojawia się informacja o wielu toksycznych substancjach zawartych w szczepionkach, które wpływają na zdrowie i rozwój dziecka po zaszczepieniu, np. nagła zmiana zachowania dziecka po szczepieniu oraz zachorowanie na autyzm. Jestem matką 10-miesięcznego chłopca i mimo szczepienia przeciwko pneumokokom synek zachorował na zapalenie płuc, a zaraz potem zapalenie ucha. Synek prawidłowo się rozwija, a przed nami kolejne szczepienia m.in. MMR i jako matka obawiam się czy dalej szczepić synka? Czy rzeczywiście poważne choroby u dzieci, takie jak autyzm mogą być konsekwencją szczepień ochronnych? Jak szczepić dziecko, nie narażając jego zdrowia?

Odpowiedziała

dr n. med. Ewa Talarek
specjalista pediatra
Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Zanim jakakolwiek szczepionka (podobnie jest z lekami) zostanie zarejestrowana i dopuszczona do stosowania przeprowadza się badania oceniające zarówno skuteczność, jak i bezpieczeństwo. W trakcie ich realizacji szczepionkę podawaje się dużej liczbie dzieci lub dorosłych w zależności od przeznaczenia – kilku, kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu tysiącom osób. Po wprowadzeniu szczepionki nadal trwa monitorowanie bezpieczeństwa. Polega ono między innymi na zgłaszaniu i rejestrowaniu wszystkich sygnałów dotyczących ewentualnych niepożądanych odczynów poszczepiennych, tzn. niepożądanych zdarzeń mających związek czasowy ze szczepieniem. Oczywiście nie wszystkie objawy występujące po szczepieniu mają z nim związek przyczynowy. Na przykład, kiedy dziecko zachorowało na ospę wietrzną tydzień po szczepieniu przeciwko odrze–śwince–różyczce nie można wyciągnąć wniosku, że szczepienie wywołało zachorowanie, ale że dziecko miało kontakt z ospą wietrzną i było szczepione w okresie wylęgania choroby. W przypadku możliwego związku przyczynowo-skutkowego przeprowadza się badania, mające na celu sprawdzenie hipotezy, że dana szczepionka może wywołać określoną chorobę. Jeśli nie można takiego związku wykluczyć, szczepionkę się wycofuje.

Podejrzenie o istnieniu związku szczepienia przeciw odrze–śwince–różyczce (MMR) a zapaleniem jelit i autyzmem pojawiło się w latach dziewięćdziesiątych XX w. Od tego czasu przeprowadzono liczne badania, które nie potwierdziły związku szczepienia MMR z wystąpieniem autyzmu czy zaburzeń ze spektrum autyzmu. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy nie ma podstaw do stwierdzenia takiego związku i wycofania szczepionek MMR.

Skuteczność danej szczepionki także jest nadal oceniana po jej zarejestrowaniu. Ocenie tej służą między innymi badania epidemiologiczne. Dzięki nim wiadomo na przykład, że wprowadzenie szczepionek skoniugowanych przeciw pneumokokom pozwoliło na bardzo znaczne ograniczenie zachorowań na pneumokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicę pneumokokową, wywołane przez serotypy pneumokoków zawarte w szczepionkach. Oceniając skuteczność szczepionki należy mieć świadomość jej „działania”. Np. ww. skoniugowane szczepionki pneumokokowe nie zapobiegają ogólnie zapaleniu płuc czy zapaleniu ucha środkowego, gdyż choroby te wywoływane są przez różne bakterie (nie tylko pneumokoki), a także wirusy.

10-miesięczne dziecko, szczepione zgodnie z kalendarzem szczepień, zakończyło szczepienie przeciwko gruźlicywirusowemu zapaleniu wątroby, natomiast jest w trakcie uodpornienia przeciwko tężcowi, błonicy, krztuścowi, polio oraz zakażeniom wywoływanym przez Haemophilus influenzae. Przerwanie szczepień sprawi, że dziecko nie będzie w pełni uodpornione przeciwko wymienionym chorobom, co wiąże się z realnym ryzykiem zachorowania przynajmniej na niektóre z nich. Zaniechanie szczepienia MMR także może wiązać się z ryzykiem zachorowania, gdyż wbrew obiegowym opiniom, choroby zakaźne nadal istnieją (a to, że przypadków zachorowań jest znacznie mniej zawdzięczamy właśnie masowym szczepieniom).

Bezpieczeństwo szczepień zwiększa przestrzeganie zasad ogólnych (w tym wykluczenie przeciwwskazań) i prawidłowe wykonanie szczepienie. W razie wątpliwości na pewno warto o nich porozmawiać z lekarzem.

Piśmiennictwo:

DeStefano F., Thompson W.W.: MMR vaccine and autism: an update of the scientific evidence. Expert Rev. Vaccines 2004; 3 (1): 19–22.
Gerber S.J., Offit P.A.: Vaccines and autism: a tale of shifting hypotheses. Clin. Infect. Dis. 2009; 48: 456–461.
Kramarz P.: Kompleksowe monitorowanie bezpieczeństwa szczepień. Medycyna Praktyczna Szczepienia 2012; 4 (4): 15–19.
Tan T.Q.: Pediatric invasive pneumococcal disease in the United States in the era of pneumococcal conjugate vaccines. Clin Microbiol Rev. 2012; 25(3): 409–419.

10.09.2018
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta