×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Schemat żywienia niemowląt w 1. roku życia

Dr med. Piotr Dziechciarz, , ,
Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Konieczność wprowadzania pokarmów uzupełniających do diety niemowlęcia wynika ze zwiększającego się zapotrzebowania na składniki odżywcze, których samo mleko nie może już dostarczyć.

Pokarmy uzupełniające wprowadza się do diety m.in. w celu:

  • dostarczenia dodatkowej energii, żelaza, witamin oraz pierwiastków śladowych;
  • przygotowania niemowlęcia do bardziej urozmaiconej diety w późniejszym okresie życia.

Przedyskutuj z lekarzem sposób rozszerzania diety u Twojego dziecka, tzn. czas, rodzaj i kolejność wprowadzania nowych pokarmów. Wprowadzanie pokarmów uzupełniających rozpocznij pomiędzy 17. a 26. tygodniem życia.

Optymalny wiek i kolejność wprowadzania do diety niemowlęcia pokarmów uzupełniających jest przedmiotem wielu dyskusji, a praktyka w tym zakresie znacznie się różni w wielu krajach.

Między 4. a 6. miesiącem życia u niemowląt zanika naturalny odruch usuwania z buzi wszelkich ciał obcych (np. łyżeczki lub papkowatego pokarmu). W tym czasie dziecko nabywa też umiejętność utrzymania się w pozycji półsiedzącej (siedzenie z podparciem) oraz zaczyna kontrolować ruchy głowy i szyi. Są to znaki, że jest już gotowe do przyswojenia nie tylko płynów, ale także pokarmów o innej konsystencji.

W tabeli poniżej przedstawiono schemat żywienia niemowląt w 1. roku życia. Zaleca się, aby u niemowląt karmionych wyłącznie piersią, pierwsze posiłki uzupełniające wprowadzić po ukończeniu 6. miesiąca życia. Natomiast u niemowląt, które są karmione mlekiem modyfikowanym (tzw. karmienie sztuczne), takie żywienie można rozpocząć 1—2 miesiące wcześniej.


Wiek (mies.) Karmienie naturalne Żywność uzupełniająca
1.—6. karmienie piersią na żądanie1
7.—9. karmienie piersią na żądanie posiłki uzupełniające (początkowo 1, pod koniec 9. miesiąca 2—3):
  • zupa jarzynowa lub przecier jarzynowy z gotowanym mięsem (1—2 razy/tydz.) - bez wywaru, z kleikiem zbożowym glutenowym2 i z 1/2 żółtka co drugi dzień
  • kaszka lub kleik zbożowy bezglutenowy3 lub glutenowy4
  • sok owocowy (najlepiej przecierowy, nieklarowany) lub przecier owocowy (nie więcej niż 150 g/dobę)
10. karmienie piersią na żądanie 2—3 posiłki uzupełniające:
  • obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową2 + jarzynka z gotowanym mięsem (1—2 razy/tydz.), 1/2 żółtka do posiłków codziennie
  • kaszki i kleiki glutenowe2 i bezglutenowe3, niewielka ilość pieczywa, biszkopty, sucharki
  • przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 g/dobę)
11.—12. karmienie piersią na żądanie 3 posiłki uzupełniające:
  • obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową2 + jarzynka z gotowanym mięsem (1—2 razy/tydz.), ewentualnie z ziemniakiem lub ryżem i całe jajko (3—4 razy/tydz.)
  • produkty zbożowe (kaszki i kleiki glutenowe2 i bezglutenowe3, pieczywo, biszkopty, sucharki) łączone z produktami mlecznymi (np. mleko modyfikowane dla niemowląt, twarożek, jogurt, kefir - kilka razy/tydz.)
  • przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 g/dobę)
1 ewentualnie mała ilość glutenu (białka zawartego w ziarnach zbóż)
2 gluten jest zawarty w produktach z ziarna pszenicy, jęczmienia i żyta; produkty z owsa w Polsce mogą być zanieczyszczone glutenem z ziaren innych zbóż
3 np. ryżowy lub kukurydziany

Jaki pokarm uzupełniający pownnam wprowadzać w pierwszej kolejności

W Polsce wprowadzanie pokarmów uzupełniających najczęściej rozpoczyna się od podania niemowlęciu przecieru jarzynowego lub owocowego (początkowo jednoskładnikowego) albo soku owocowego (np. jabłkowego). Można również zacząć od podania kaszki (np. ryżowej). Nie ma jednak ścisłych zaleceń określających, jaki rodzaj pokarmu uzupełniającego wprowadzać do diety niemowlęcia jako pierwszy.

O czym warto pamiętać, wprowadzając nowe pokarmy?

  • Nowe produkty wprowadzaj pojedynczo, stopniowo (np. co 3—5 dni) i w małej ilości (3—4 łyżeczki), obserwując dokładnie reakcję dziecka. Dzięki temu, w przypadku wystąpienia objawów nietolerancji pokarmu (np. biegunki, wymiotów, zmian na skórze, wyraźnego niepokoju lub nadmiernej płaczliwości) będziesz mogła łatwo ustalić ich przyczynę i odpowiednio zmodyfikować dietę.
  • Nie wprowadzaj kilku nowych produktów równocześnie.
  • Kolejność wprowadzania poszczególnych pokarmów prawdopodobnie nie ma większego znaczenia.
  • Dzieciom, które ukończyły 10. miesiąc życia, należy podawać jarzyny i mięso w konsystencji stymulującej żucie pokarmu.



Artykuł pochodzi z przewodnika dla rodziców Pierwsze 2 lata życia dziecka wydanego przez Medycynę Praktyczną, Kraków 2012

01.07.2014
Zobacz także
  • Żelazo
  • Witaminy w diecie dziecka
  • Praktyczne porady dotyczące żywienia dzieci w 1. roku życia
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta